Waarom eigenlijk?
85+
Recente onderzoeken laten zien dat de groep van 85-plussers de komende jaren met maar liefst 300 procent toeneemt. Hierdoor zal de vraag naar een combinatie van wonen en zorg verdrievoudigen. Mensen hebben nu eenmaal een behoefte aan veilig en beschut wonen. En waar kan dat beter worden geboden dan in de huidige verzorgingshuizen? Die laten zich immers uitstekend lenen om op een slimme, effectieve en aangename wijze thuiszorg te verlenen en comfort en daarmee welzijn te bieden.
Verdienmodel
Alleen het verdienmodel wijzigt. De bewoners verblijven namelijk niet meer bij een instelling maar huren een eigen kamer of appartement. En naar behoefte nemen zij vervolgens de zorgdiensten af. Een groot aantal verzorgingshuizen kan relatief eenvoudig geschikt worden gemaakt en op deze wijze nog zeker 5 tot 10 jaar worden door geëxploiteerd. Van belang is dat bouwers, beleggers en zorgondernemers de handen ineenslaan. We zien dat beleggers deze markt inmiddels aan het verkennen zijn. Zij verhuren de ruimtes rechtstreeks aan de bewoner en sluiten met leveranciers dienstverleningscontracten af. Of ze leggen het leegstandsrisico bij de dienstverlener. Beide vormen van vastgoedbeleggingen zijn bij zowel institutionele partijen als private beleggers in opmars.
Betaalbaar
De vraag is natuurlijk of deze manier van zorglevering voor ouderen niet te kostbaar wordt? Dat valt dus reuze mee. Wij hebben berekend dat er vanaf pakweg € 750,- woonruimten inclusief services en diensten kunnen worden aangeboden. Daarvoor krijgt de bewoner een eigen kamer, maaltijden, basiszorg en een woonomgeving met gelijkgestemden. Kortom wonen én zorg met huurprijzen onder de huurtoeslaggrens, servicekosten van rond de € 100,- en maaltijden voor nog geen € 10,- per dag.
Toplocaties
Uitgaande van deze omzet kunnen nog heel wat van de 1.100 verzorgingshuizen die ons land rijk is worden geëxploiteerd. Zij bevinden zich binnen de wijken en buurten waar de mensen vandaan komen en graag willen blijven wonen. En als de koek over een jaartje of tien echt op is, dan liggen deze complexen vaak op toplocaties. Dus ideale plekken voor herbestemming en herontwikkeling. Kortom, er is zeker nog toekomst voor een verzorgingshuis. Juist door wonen en zorg te scheiden.
George Muller, Steven Schoorl en Gerard Thaens
Partners in zorg en vastgoed
En het derde probleem is: hoe gaat het straks met de huishoudelijke hulp (HH) in SWZ-complexen? De gemeenten worden nog steeds 40% gekort op hun HH-budget, ondanks de laatste bijstelling van het Zorg- c.q. Regeerakkoord. De HH zit in verzorgingshuizen bij de deal in, in SWZ-complexen moet je daar zelf voor zorgen.
Het zit dus allemaal aanmerkelijk gecompliceerder in elkaar dan de auteurs denken. Voor het hele verhaal, en een masterplan Ouderenzorg dat pretendeert al deze problemen te voorkomen terwijl er op termijn toch veel bespaard kan worden, zie http://www.gezondezorg.org/ouderenzorg.
Op zich is het scheiden van wonen en zorg (SWZ) fair. De hotelkosten zouden inderdaad voor rekening van de oudere zelf moeten komen, de verzorging en verpleging (V&V) voor rekening van het collectief moeten blijven (via de AWBZ of de zorgverzekering).
Het grote probleem is echter dat de extramuralisatie veel te snel gaat, waardoor de (non-SWZ-)verzorgingshuizen niet de tijd hebben gehad om zich om te vormen tot SWZ-complexen. De auteurs doen daar heel makkelijk over, maar najaar 2012 is besloten dat per januari 2013 Zzp 1 en 2 zouden worden geëxtramuraliseerd, en Zzp 3 per januari 2014. Hetgeen ook is geëffectueerd. Ga er maar aanstaan om als verzorgingshuis op zo’n korte termijn jezelf om te vormen. Lijkt me onmogelijk als daar ook verbouwingen mee gepaard gaan.
Verder zijn er nog twee problemen. Het eerste is de vraag of een hotelkostenprijs van € 750 op te brengen is voor een niet-vermogende oudere met alleen een AOW van € 1040. Ik weet niet precies hoe hoog de huurtoeslagen zijn, maar ik zou wel eens een berekening willen zien wat dat voor de ouderen betekent in termen van koopkracht.
Het tweede probleem is de overheveling van de V&V naar de zorgverzekeraars. Waar tot nu toe alles door het CIZ geïndiceerd en door het daar nauw mee verbonden Zorgkantoor vergoed werd, wordt het indicatie- en vergoedingensysteem voor SWZ-zorg straks veel ingewikkelder. Krijgen ouderen daardoor nog wel de V&V die ze nodig hebben, als ze hun intrek nemen in een SWZ-complex?