Dit blijkt uit een analyse van 199 gepubliceerde jaarverslagen over 2017 van organisaties in de gehandicaptenzorg door Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg, en Verstegen accountants en adviseurs.
Gehandicaptenzorg
De totale omzet van de sector bedroeg 8,7 miljard en steeg met 2,2 procent harder dan de lasten die uitkwamen op ruim 8,4 miljard euro, een stijging van 1,6 procent. Vooral de patiënt- en bewonersgebonden kosten namen toe, met 10,6 procent. Ook de investeringen stegen met 15,6 procent. Net als de andere zorgsectoren heeft ook de gehandicaptenzorg te lijden onder de krapte op de arbeidsmarkt. Met als gevolg dat onder meer de kosten voor personeel niet in loondienst sterk zijn toegenomen: 17,5 procent. Ook het hoge ziekteverzuim heeft hier invloed op. Het aantal moeilijk te vullen cliëntgebonden vacatures staat nu op 7000.
Kleine organisaties maken meeste winst
De financiële resultaten van de gehandicaptenzorg in 2017 zijn over het algemeen positief. In 2016 was er nog sprake van financieel mindere resultaten door de nabetaling van de onregelmatigheidstoeslag over verlofrechten over voorafgaande jaren. Het nettoresultaat was toen 143 miljoen euro en is in 2017 gestegen naar 198 miljoen euro. Dit betekent dat de gehandicaptenzorg weer op het niveau van 2015 is. Vooral de kleinere organisaties, tot 10 miljoen euro omzet en de grote, met meer dan 300 miljoen euro omzet presteren financieel goed en zijn ook rendabeler. Bijna een vijfde deel van de organisaties maakte in 2017 verlies. De oorzaak heeft volgens Intrakoop vaak een incidenteel karakter. Kosten voor reorganisaties of extra inzet van personeel voor kwaliteitsverbetering liggen hieraan ten grondslag.
Financiering
Het totale eigen vermogen van de sector is gestegen van 2,4 miljard naar 2,6 miljard euro. Het totaal van de liquide middelen is licht gedaald met circa 41 miljoen euro in 2017. Een oorzaak is dat investeringen relatief vaak uit eigen middelen worden gefinancierd. Aantrekken van externe financiering is nog altijd niet eenvoudig.
Uitgaven
In 2017 stegen de inkoopuitgaven met 7,4 procent naar 3,2 miljard euro. De grootste kostenpost zijn de algemene kosten, zoals administratie en registratie, communicatie, accountants en externe advisering. In 2017 stegen deze kosten met 6,7 procent naar 589 miljoen euro.
De patiënt- en bewonersgebonden kosten stegen met 10,6 procent tot 307 miljoen euro. Deze stijging was aanzienlijk groter dan de omzet en de toename van het aantal intramurale cliënten (1,4 procent stijging). Dit betekent dat de kosten per cliënt toenemen. Deze trend ziet Intrakoop terug in de hele gezondheidszorg. Daarnaast lijken organisaties meer samen te werken met andere partijen. Een deel van de zorg is extern ondergebracht (bijvoorbeeld bij collega-instellingen, gezinshuizen, zorgboerderijen). Samen met de toenemende complexiteit van cliënten leidt dat tot hogere uitgaven aan behandeling en behandelingsondersteunende functies.
Zorgvastgoed
De investeringen stegen vorig jaar naar 559 miljoen euro. Binnen de investeringen vormen bedrijfsgebouwen en terreinen met 203 miljoen euro de grootste post. ‘Het beeld is dat de gehandicaptenzorg de financiële zaken op orde heeft” stelt Frank Kaptein, bestuurder van Intrakoop. “Wel is de personeelskrapte in de gehandicaptenzorg een steeds groter zorgpunt’.
Personeel
In totaal hebben de onderzochte organisaties samen 103.000 fte. Zij worden ondersteund door 57.000 vrijwilligers. Verder telt de gehandicaptenzorg eind 2017 ruim 7.000 vacatures. Het aantal moeilijk vervulbare cliëntgebonden vacatures is in 2017 bijna verdubbeld. Het gemiddelde verzuimpercentage is in de gehandicaptenzorg weer verder toegenomen van 5,5 procent in 2015 naar 5,7 procent in 2016 en 5,8 procent in 2017. De gehandicaptenzorg kent hiermee in vergelijking met andere deelsectoren in de gezondheidszorg een hoog verzuim.