Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties1

‘Er zal altijd enige vorm van bureaucratie nodig blijven’

[Exclusief] In "En zij leefden nog goed en tevreden" spreken auteurs Hetti Willemse en Tineke van den Klinkenberg met vijftien ‘boze systeemfeeën’ in hun strijd tegen onnodige zorgbureaucratie. Het boek is afgelopen woensdag aangeboden aan de Kamerleden Otwin van Dijk, Bas van ’t Woud en Vera Bergkamp. Zorgvisie sprak met Hetti Willemse.
‘Er zal altijd enige vorm van bureaucratie nodig blijven’

Waarom presenteert u uw boek juist aan deze drie Kamerleden?

‘Zij hebben alledrie moties ingediend om in de nieuwe plannen voor de langdurige zorg vermindering van de regeldruk mee te nemen. Parlementariërs Van Dijk (PvdA) en Van ’t Woud (VVD) willen de regeldruk vanuit zorgkantoren verminderen en Bergkamp (D66) wil in de transitie een cultuuromslag realiseren naar minder regels.’

Een cultuuromslag is mooi, maar is het niet juist de Kamer die alle regels en wetten produceert?

‘Dat is ook een van de conclusies die wij in ons boek trekken. Den Haag moet haar incidentenpolitiek voor de langdurige zorg loslaten. Geef instellingen meer vertrouwen door minder controle te eisen. Maar de Kamer is niet de hoofdschuldige in dit sprookje. Het zorgsysteem zelf creëert zijn eigen bureaucratie, met partijen als het Centrum indicatiestelling zorg, het Centraal administratie kantoor en de Nederlandse Zorgautoriteit. Een goed voorbeeld is de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), een van de vijftien systeemorganen waarmee wij interviews hebben gehouden voor dit boek. Hun taak is onder andere toezien op gezonde voeding. De NVWA stelt dat de zorgbranche zelf vraagt om standaarden en regels. Instellingen willen “veilig zijn” en verwelkomen daarom de controle. Tel daarbij op dat zorgmaaltijden tegenwoordig vaak buiten de instelling worden geproduceerd, in een centrale keuken. Dan heb je niet alleen een controlemoment binnen de zorginstelling, maar ook bij dee externe keuken en bij de logistieke partner die de maaltijden naar de instelling vervoert. Zo loopt het aantal documenten met dat ingevuld moet worden dezelfde informatie natuurlijk enorm op.’

Al die overbodige regeldruk kost de maatschappij 2 miljard euro. Hoe komen jullie op dat bedrag?

‘Dat bedrag is een schatting die wij doen op basis van allerlei onderzoeken naar dit onderwerp. Van een analyse van Plexus over de periode 2004-2008 tot onderzoeken van Vilans en Actal, het adviescollege voor toetsing van regeldruk. Besparen is een belangrijk thema, maar overigens niet het hoofddoel van dit boek. Het gaat ons vooral om het feit dat te veel controle goede zorgverlening in de weg zit. Het heeft invloed op de beleving van medewerkers en de sfeer binnen de instellingen. Minder controledrang zou het werk een stuk aantrekkelijker maken. Wij tekenen hierbij aan dat we niet tegen alle vormen van bureaucratie zijn. Er zal altijd een zekere vorm van bureaucratie nodig zijn omdat het gaat om gemeenschapsgeld en het maatschappelijke belang. Als burger zou je eigenlijk blij moeten zijn met goede bureaucratie, want het gaat wel om “jouw” geld. En het gaat om veel geld, inmiddels 3000 euro per volwassene, per jaar.’

Is het met de regeldruk overal even slecht gesteld?

‘Nee, juist niet. Het verschil tussen instellingen is enorm groot. Dat komt voor een groot deel door de mythe van ‘dat mag niet’. Daar bedoelen we mee dat in sommige instellingen wordt gehandeld vanuit de veronderstelling dat er allerlei regels zijn die in werkelijkheid niet nodig zijn. Een voorbeeld: bij een ouderenzorgorganisatie ging een vrijwilligster altijd mee als een bewoner van een woonzorgcentrum naar het ziekenhuis moest. Zij deed dat met haar eigen auto. Dat mocht van het bestuur ineens niet meer. Het gevolg was dat deze taak op het bordje van de medewerkers kwam. De genoemde regel dat een medewerker bewoners naar het ziekenhuis moet begeleiden, bestaat echter helemaal niet. Als je vraagt aan de bewoners of hun contactpersonen of ze het goed vinden dat een vrijwilliger dit doet, is er niets aan de hand. Zolang je de afspraak maar in het zorgleefplan van de bewoner zet. Het zorgleefplan biedt eigenlijk voor bijna alles alle ruimte. Die wordt nog veel te weinig benut.’

1 REACTIE

  1. Heerlijk! Terug naar essentie. En daar gewoon weer vanuit denken! De rest moet volgende zijn. Als je eenmaal weer vanuit de essentie, de bedoeling denkt en gaat handelen, kun je ook helderder zien welke bureaucratie contraproductief is en vermeden moet worden!

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.