De toekomst van de jeugdafdeling van GGZ Nederland staat al langer onder druk. Gemeenten kampen met een groter takenpakket door de decentralisatie van de jeugdzorg en de bezuinigingen. Door de overheveling van jeugdhulp hoopten gemeenten dat de eerstelijnsvoorzieningen de verwijzing naar gespecialiseerde jeugdhulp onnodig zouden maken. Bijgevolg zou de inkoop van zorg verminderen en het jeugdbudget omlaag kunnen.

Tekort

Nu blijkt echter dat deze overheveling voor veel regio’s in Nederland niet opgaat en dat het aantal aanmeldingen voor gespecialiseerde jeugdzorg niet is afgenomen. GGZ Nederland moet daardoor meer zorg leveren tegen een lager tarief. En het einde is niet in zicht, want  volgend jaar wordt in diverse delen van het land een bezuiniging van tien procent verwacht. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) trekt ook aan de bel en meent dat het budget niet toereikend is. Jantine Kriens, algemeen directeur van VNG, meldt in een interview met het Financieele Dagblad dat ongeveer een kwart van alle Nederlandse gemeenten een groot budgettekort heeft, met name voor jeugdzorg. En daar is GGZ Nederland de dupe van. Zo kregen GGZ-aanbieders een structureel lager tarief dan de kostprijs van een behandeling aangeboden van gemeenten. ‘Het tekort aan geld leidt onmiskenbaar tot een verschraling van het gespecialiseerde aanbod. En dus tot een verschraling van de hulp die we kinderen en jongeren kunnen bieden’, vertelt Veronique Esman, directeur GGZ Nederland in een opiniestuk van Trouw.

Rechtszaak

Wegens het structureel lage tarief dat de gemeente biedt, spande GGZ-Breburg een kort geding aan tegen de gemeente Tilburg. De gemeente zou de zorgaanbieder tarieven aanbieden die 15 procent onder de kostprijs lagen. De rechtbank in Breda tikte de gemeente op de vingers. GGZ Nederland is blij met de juridische erkenning dat tarieven in de jeugd-ggz ondermaats zijn.

Onafhankelijk toezicht

Volgens Esman zijn kostendekkende tarieven voor de jeugdzorg essentieel om kinderen de specialistische hulp te bieden die zij nodig hebben. Maar uit aanbestedingsdocumenten die GGZ heeft onderzocht, bleken 26 van de 44 jeugdhulpregio’s structureel onder de kostprijs aan te besteden. Door deze trend maakt GGZ zich dan ook grote zorgen over de beschikbaarheid van gespecialiseerde psychische jeugdhulp, voor nu en in de toekomst.

Bevoegdheid

Om goede jeugdzorg te kunnen blijven garanderen, wil de zorgsector een onafhankelijke marktmeester die gemeenten controleert op het nakomen van diens zorgplicht. Ook zou het orgaan moeten adviseren bij conflicten over aanbestedingen en tarieven. Maar vooral belangrijk: de marktmeester moet de bevoegdheid krijgen om te kunnen ingrijpen.