De VVD-Kamerleden Sophie Hermans en Leendert de Lange vroegen de minister om een reactie op recente berichtgeving over fraude met pgb’s. Onder meer het Dagblad van het Noorden meldde dat zorgfraude in de noordelijke provincies in opmars is. Daarbij zou misbruik worden gemaakt van kwetsbare patiënten, zoals mensen met een beperking of psychiatrische aandoening.
Rechtmatigheidscontroles
De minister erkent in zijn brief dat er een toename van fraudesignalen is. ‘Er zijn personen die willens en wetens misbruik maken van zorggelden en frauderen’, schrijft De Jonge. ‘Dit dupeert patiënten, verzekerden en de belastingbetaler en zet de solidariteit en betaalbaarheid van het stelsel onder druk. Geld voor de zorg moet besteed worden aan zorg en aan niets anders.’
Daarom kondigt de minister een aantal maatregelen aan, waaronder de uitbreiding van de opsporingscapaciteit bij de arbeidsinspectie. Verder zal het nieuwe pgb-systeem PGB 2.0, dat vanaf juni landelijk wordt uitgerold, een aantal rechtmatigheidscontroles bevatten. Tot slot, zo schrijft de bewindsman, moet ook de controle en handhaving door gemeenten worden versterkt.
Een groot probleem is volgens minister De Jonge dat mensen een pgb krijgen terwijl het systeem, waarbij patiënten en cliënten geld krijgen om zelf zorg in te kopen, niet geschikt voor hen is. De introductie van keuzegesprekken, huisbezoeken, keukentafelgesprekken, ondersteuning van de budgethouder in de vorm van het trekkingsrecht en het versterken van de opsporingsfunctie hebben daar onvoldoende aan kunnen verbeteren.
Pgb-vaardigheid
‘Daarom zetten we in op het nog beter toerusten van de verstrekker zodat deze tot een onderbouwd oordeel kan komen of iemand pgb-vaardig is’, schrijft De Jonge in zijn reactie. ‘In de agenda pgb is om die reden een actielijn pgb-vaardigheid en verantwoordelijkheid opgenomen. Ik ben voor verstrekkers een domeinoverstijgend uniform kader voor pgb-vaardigheid aan het ontwikkelen.’
Of iemand pgb-vaardig is moet aan de hand van drie criteria worden vastgesteld. De budgethouder of vertegenwoordiger is in staat is om onafhankelijk en zelfstandig keuzes te maken en zorgverleners te kiezen. Hij is in staat om afspraken te maken en daarover verantwoording af te leggen aan verstrekkers, en hij is in staat om zorgverleners aan te sturen en aan te spreken op diens functioneren.
Gemeenten
In het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning krijgen ook gemeenten te maken met cliënten die zorg willen inkopen met een pgb. Gemeenten kunnen dit weigeren als zij signalen krijgen dat de cliënt in staat is om het pgb te beheren. ‘Over het verbeteren van dit proces ben ik continue in gesprek met VNG en Per Saldo’, schrijft de minister hierover.’ De criteria voor pgb-vaardigheid moeten gemeenten hierbij ondersteunen.
Tot slot ontwikkeld de Sociale Verzekeringsbank (SVB), die de pgb-regeling uitvoert, momenteel een pgb-risicoscan. ‘De pgb-risicoscan bestaat uit een set met indicatoren van mogelijk misbruik of oneigenlijk gebruik. De indicatoren van de pgb-risicoscan van de SVB geven gemeenten inzicht in risicovolle situaties die aanleiding kunnen zijn voor nader onderzoek’, aldus de minister Hugo de Jonge.
