De NZa stelt zich kijkend naar het solidariteitsbeginsel in het recente rapport Van patent tot concurrentie op het standpunt dat “zorg waarde moet toevoegen aan de gezondheid van mensen en tegen een redelijke prijs beschikbaar moet zijn”, en dat dat nu niet altijd het geval is.
De meeste dure geneesmiddelen worden via het ziekenhuis verstrekt. Onderscheid kan worden gemaakt tussen geneesmiddelen mét concurrentie (generieke middelen) en zonder concurrentie (monopoliemiddelen). De NZa heeft in voornoemd rapport de prijsontwikkeling na het aflopen van de patenten inzichtelijk gemaakt van zeven monopoliemiddelen. Hieruit volgt dat de uitgaven vanaf het aflopen van de patenten significant afnamen en dat de middelen uit de top tien geneesmiddelen met de hoogste uitgaven verdwenen.
Monopoliemiddelen
Uit de NZa-bijdrage Waarom aandacht voor de stijgende uitgaven aan medicijnen wel belangrijk is volgt dat de hoge prijzen van monopoliemiddelen ervoor zorgen dat de totale uitgaven aan die middelen harder stijgen dan de uitgaven voor andere ziekenhuiszorg, terwijl het aantal behandelde patiënten niet verandert. Ziekenhuizen besteden een steeds groter deel van hun budget aan medicijnen, hetgeen verdringing van andere zorg betekent. Dit hoeft niet erg te zijn, zolang de gezondheidswinst met het monopoliemiddel opweegt tegen de gezondheidswinst van een andere zorgvorm. Voor die vergelijking zijn nu onvoldoende gegevens beschikbaar.
Als oplossing kan gedacht worden aan cyclisch pakketbeheer en gepast gebruik. Pas bij gebruik in de dagelijkse praktijk zal de waarde van een geneesmiddel voor een patiënt blijken. Daarover kan informatie worden verzameld die meer inzicht geeft in de kwaliteit, effectiviteit en doelmatigheid van het geneesmiddel. Het verzamelen van gegevens zowel bij toelating van het geneesmiddel als nadat het middel in de praktijk wordt gebruikt, zal leiden tot nieuwe inzichten die kunnen doorwerken in de inzet en prijs van het geneesmiddel. Dan kunnen effectieve geneesmiddelen gepast worden ingezet, zonder dat de solidariteitsgedachte in verdrukking komt. Er is dus actie vereist. Niet een oplossing die morgen al geïmplementeerd is, wel één die kan bijdragen aan de basisbeginselen van het stelsel.
Door Suzanne Bezemer, advocaat Life Sciences & Healthcare team Loyens & Loeff N.V.
Jammer dit “hokjesdenken”. “Medicijnenkosten of -investeringen” fluctueren al jaren rond de 8% van het zorgbudget. En ja, de afgelopen jaren was de stijging intramuraal hoger. Daar staat tegenover dat extramuraal de kosten de afgelopen 10 jaar sterk zijn gedaald. Natuurlijk heeft dat laatste met patent verloop te maken wat je nu gelukkig ook intramuraal ziet gebeuren. Dus dat is een goede ontwikkeling. Gelukkig wordt in bovenstaande ook vermeld dat er mogelijk elders intramuraal (en ook extramuraal!) zorgwinst kan zijn. Maar laten we ook niet vergeten dat een aantal kankervormen aanzienlijk betere uitkomst hebben! Zie het IKNL rapport
Prijzen ter discussie stellen en onderhandelen mag en moet. Het monopolie de schuld geven is echter heel simpel en kortzichtig gedacht en is denken in kosten ipv investeringen! Wachten tot de nieuwe middelen uit patent zijn is natuurlijk een optie maar dat is slecht voor de patiënt en stopt de innovatie.