Het hormoon cortisol brengt zijn effecten onder andere tot stand door te binden aan de mineralocorticoïd receptor (MR) in de hersenen. Van deze MR zijn drie veelvoorkomende genetische varianten geïdentificeerd. Promovenda Liane Klok ontdekte dat vrouwen met een bepaalde variant optimistischer zijn.
Personalized medicine
“In een vervolgstudie zagen we dat vrouwen met deze MR-genvariant minder gedachten van hopeloosheid hebben, wat samenhangt met een kleinere kans op depressiviteit”, vertelt Liane Klok van het LUMC. Zij ontdekte bovendien dat mensen met verschillende varianten van het MR-gen verschillend reageren op veelgebruikte antidepressiva. Dit biedt volgens de promovenda mogelijkheden voor personalized medicine, een behandeling die gekozen wordt op grond van iemands erfelijke factoren.
Geslachtshormonen
Alleen bij vrouwen jonger dan 51 jaar was er een verband tussen het type MR en de kans op depressiviteit. Boven de 51 jaar was er geen verschil tussen mannen en vrouwen. Dat verschil komt waarschijnlijk door de werking van vrouwelijke geslachtshormonen, die de expressie van MR beïnvloeden en ook aan MR kunnen binden. “Het feit dat depressies bij vrouwen veel vaker voorkomen dan bij mannen, heeft mogelijk met de effecten van oestrogeen en progesteron op deze receptor te maken”, zegt Klok.
Doorbraak
Promotor Ron de Kloet noemt de resultaten een doorbraak in depressieonderzoek. “We hadden eerder aanwijzingen gekregen dat zowel de hersen-MR als de nauwverwante glucocorticoïd-receptor van belang zijn voor aanpassing aan stressvolle situaties. Dat deze optimisme-genvariant meer van de receptor aanmaakt betekent dat we op de goede weg zijn.” De resultaten worden deze week gepubliceerd in Translational Psychiatry en zijn de basis voor een spin-off bedrijf onder leiding van co-promotor Roel de Rijk. (Zorgvisie – Annelies Vermeulen)
Lees ook:
Depressie leidt tot grotere kans op hart- en vaatziekten
Trimbos onderzoekt zelfmanagement bij angst en depressie
‘Driekwart depressieven slikt ten onrechte antidepressiva’
En weer geen maat voor de kracht van het effect. Is het net significant bij een hele grote groep, maar is de verklarende kracht vrijwel 0? We zullen het niet weten.
Weer een stapje vooruit in de richting van beter en gerichter voorschrijven dan God zegene de greep. Overigens is het zo dat als er depressies voorkomen in een familie ik altijd vraag welke medicatie bij de verwandten heeft geholpen en die kies ik dan als eerste bij het voorschrijven, vaak met succes.!
juiste spelling: verwanten