De Regionale Toetsingscommissie Euthanasie (RET), die de zaken vorig jaar heeft doorgestuurd, concludeert dat de betrokken artsen niet volgens de zorgvuldigheidsnormen hebben gehandeld. Dat meldt het OM. KNMG noemt het strafrechtelijk onderzoek een last voor de betrokken artsen, maar het is ‘een onvermijdelijk sluitstuk van de euthanasiewet.’

Euthanasie

De aankondiging van het OM brengt het totale aantal stafrechtelijke onderzoeken op vijf. Vorig jaar werd een eerste onderzoek bekendgemaakt. Volgens een officier van justitie in Noord-Holland is dezelfde arts bij twee onderzochte zaken betrokken. Het onderzoek betreft de dood van een 67-jarige vrouw in mei 2017. Zij leed aan Alzheimer. De toetsingscommissie is van oordeel dat de arts tijdens de levensbeëindiging niet kon vaststellen of het om een weloverwogen en vrijwillig euthanasieverzoek ging.

Een andere casus betreft de levensbeëindiging van een 84-jarige vrouw die haar leven door diverse lichamelijke aandoeningen uitzichtloos ervoer. Volgens de officier heeft de arts niet duidelijk kunnen maken dat er geen andere oplossingen waren om het lijden weg te nemen.

Lichtvaardig oordeel

Het parket in Oost-Nederland onderzoekt de euthanasie van een 72-jarige vrouw. Zij had uitgezaaide kanker en was uitbehandeld. Twee dagen voor de euthanasie raakte de vrouw in coma, waardoor de toetsingscommissie oordeelt dat de arts niet heeft kunnen vaststellen dat er sprake is geweest van een vrijwillige en weloverwogen beslissing.

In Den Haag onderzoekt het parket de dood van een 84-jarige vrouw die door longemfyseem beperkt was in haar beperkingsvrijheid. Zij beschikte over een euthanasieverklaring, maar volgens de RET heeft de arts lichtvaardig geoordeeld dat haar lijden uitzichtloos was.

Heldere norm

Volgens KNMG-voorzitter Héman hebben de onderzoeken een grote impact op de betrokken artsen, maar mogelijk ook op de algemene beroepsgroep. De artsenfederatie benadrukt tegelijkertijd dat het belangrijk is dat potentiële normoverschrijdingen in het uiterste geval strafrechtelijk worden onderzocht. ‘Het gaat hier om complexe zaken, waaronder euthanasie in geval van gevorderde dementie en het criterium van uitzichtloos lijden. Daar discussiëren zowel artsen, juristen als publiek al heel lang over.’ Daarom pleit Héman dat een heldere norm cruciaal is voor de rechtszekerheid van dokters en het vertrouwen van het publiek.

De artsenfederatie concludeert uit de landelijke evaluatie dat Nederland een zorgvuldige euthanasiepraktijk heeft. Dat leiden zij af aan de beperkte hoeveelheid ‘onzorgvuldigheden’ die de RTS’s hebben afgegeven. ‘Artsen gaan professioneel om met euthanasie en dat moeten ze ook blijven doen’, besluit Héman. Het College van procureurs-generaal neemt na afronding van de onderzoeken de beslissing of de artsen al dan niet vervolgd worden. Zo’n zaak zou in Nederland een unicum zijn.