Het door persoonsgebonden budgetten betaalde Charis wordt gefinancierd door verschillende individueel gesloten privaatrechtelijke overeenkomsten (pgb´s) . Dit betekent dat zij, anders dan AWBZ-instellingen die erkend zijn binnen de Wet toelating zorginstellingen (WTZi), geen inzage in de wachtlijsten heeft, 25 procent minder gelden krijgt, niet bij de NZA mag aankloppen en dat wonen en zorg gescheiden zijn. De bevindingen van de Inspectie voor de Volksgezondheid (IGZ) zijn onjuist, aangezien hun onderzoek, hun normen en hun referentiekader gericht zijn op een ander soort instelling. Dit impliceert rechtsongelijkheid. In een onlangs gepubliceerd rapport over de toekomst van de AWBZ, werpt VWS zelf ook vragen hierover op en worden maatregelen voorgesteld om dit grijze gebied in kaart te brengen.

Eisen IGZ

Ondanks ingezette middelen en mogelijkheden om te proberen de kwaliteit van zorg op zo´n manier te realiseren dat aan de hoge (administratieve) eisen van de IGZ voldaan werd, kon het voor de IGZ nooit genoeg zijn en kon de kwaliteit van zorg niet op het niveau van een grote instelling worden vormgeven. Het initiatief beschikt wel over een kwaliteitssysteem, is aangesloten bij een koepelorganisatie en verwacht binnen een maand het kwaliteitsjaarverslag te publiceren. De aanwijzing en boete hebben ernstige schade berokkend aan Charis. Zij is de dupe van het gebrek aan regelgeving, kon niet proactief werken, maar moest aan de druk van de IGZ voldoen, waardoor de kwaliteit en continuïteit van zorg werd belemmerd.

Pgb-initiatief

Bij instelling betaald door pgb’s is de budgethouder echter de controleur van de kwaliteit. Heeft de budgethouder klachten over de kwaliteit, dan is het aan hem om actie te ondernemen naar zijn eigen inkoopbeleid. Dan kan een gesprek met de uitvoerder helpen en er kunnen nieuwe afspraken worden gemaakt waaraan de zorg volgens zijn of haar kwaliteitseisen moet voldoen. Komt men niet tot overeenkomst, dan is de budgethouder vrij om de zorg elders in te kopen. Per Saldo overhandigt 16 juni 2009 een handreiking gedragscode en een keurmerk aan staatssecretaris Bussemaker om de budgethouder te ondersteunen bij zijn inkoop. De inkoopeisen die voor de zorg in natura aan de orde zijn, spelen bij pgb-inkoop door een budgethouder geen rol.

Kwaliteitswet Zorginstelling

De Kwaliteitswet Zorginstelling stelt dat de inzet van zorg in een organisatorisch verband (redelijkerwijs ) moet leiden tot een verantwoorde zorg. De pgb-regeling geeft geen specifieke richtlijnen voor inkoop bij kleine wooninitiatieven. De keuzevrijheid staat hoog in het vaandel. De uitspraak van VWS dat het woonzorgproject door inzet van PGB niet onder de WTZi valt, waarmee een zorgaanbieder officieel de wacht kan worden aangezegd, is daarom terecht. De maatregelen die IGZ in haar rapport ‘nieuwe’ toetreders op de thuiszorgmarkt’ voorstelt voor de thuiszorg kunnen een aanwinst zijn voor andere initiatieven. Om deze meetlat te hanteren voor de kleine wooninitiatieven in organisatorisch verband is zonder extra middelen een onhaalbare taak.

Lucia van Milaan is adviseur en oprichter van Van Milaan Scholing & Advies