Plexus heeft bekeken hoe de verhouding tussen kwaliteit en kosten is veranderd door de introductie van marktwerking: vraaggerichte bekostiging in plaats van budgetten, keuzevrijheid voor klanten, selectieve zorginkoop en meer transparante prestaties.

Verhouding kosten en kwaliteit

De verhouding tussen kosten en kwaliteit is verbeterd in de ziekenhuizen, thuiszorg en verpleeg- en verzorgingshuizen. In de ziekenhuizen tonen prestatie- en sterftecijfers een kwaliteitsverbetering. De kosten blijven tussen 2004 en 2008 2,9 procent van het bruto binnenlands product (BBP), een absolute stijging van 14,3 naar 17,4 miljard euro. De kosten van de thuiszorg blijven 0,7 procent van het BBP (4 miljard euro per jaar), terwijl er minder ondervoedingsproblemen en valincidenten zijn.

Lichte kostenstijging

In de verpleeg- en verzorgingshuizen komt minder decubitus, ondervoeding en incontinentie voor. De kosten zijn slechts gestegen van 7,5 miljard euro in 2002 naar 7,8 miljard in 2008, een daling in percentage van het BBP van 1,5 naar 1,3 procent. Dit dankzij een hogere arbeidsproductiviteit, strengere indicatiestelling en extramuralisering.

Weinig transparantie en vraaggerichte bekostiging

De kosten van de ggz zijn tussen 2000 en 2008 gestegen van 0,6 naar 0,8 van het bbp, ofwel van 2,5 naar 4,7 miljard euro. Dit komt door een stijging van de vraag. Maar het schort in deze sector ook nog aan vraaggerichte bekostiging, inzicht in de kwaliteit en selectieve zorginkoop, stelt Plexus. Iets vergelijkbaars geldt voor de huisartsenzorg en fysiotherapie: de kosten stijgen terwijl onduidelijk is of de kwaliteit toeneemt. “In deze sectoren is nog weinig terechtgekomen van transparantie en vraaggerichte bekostiging. Er worden consulten of contacten vergoed, maar niet de totale behandeling”, zegt David Ikkersheim van Plexus. In de ggz neemt de zorg buiten de muren toe, terwijl hij binnen de muren niet navenant daalt.

Vertrouwen vermindert

Opvallend is dat het vertrouwen van patiënten bijna overal vermindert. Ikkersheim: “Ik vermoed dat dit komt doordat consumenten meer verwachten en doordat er meer transparantie is. Dingen die vroeger in de doofpot bleven, komen nu boven tafel. De communicatie over de gestegen kwaliteit is gebrekkig.” Er valt volgens Plexus nog veel te verbeteren, bijvoorbeeld door de Zorgverzekeringswet en AWBZ samen te voegen. (Zorgvisie – Krista Kroon)

Lees ook:

Marktwerking: is er een weg terug?

Klink maakt einde aan marktwerking

Kalbfleisch: ‘Zonder marktwerking geen innovatie in de zorg’

Zorgvisie magazine

Interesse in meer achtergronden? Word nu abonnee van Zorgvisie.