Als vrijgevestigde medisch specialisten vanaf 1 januari 2015 hun status van fiscaal ondernemer willen behouden, moeten ze een medisch specialistisch bedrijf oprichten of aandeelhouder worden van het ziekenhuis. Dat is over het algemeen een ingewikkeld financieel en bestuurlijk traject. Een alternatief is in loondienst gaan van het ziekenhuis. Wout van der Linde van het financieel adviesbureau Sibbing & Wateler merkt dat er meer vraag dan ooit is onder vrijgevestigde medisch specialisten naar wat deze overstap financieel betekent. Hij is mede-auteur van de publicatie De overstap van vrij beroep naar dienstverband‘ van de Orde van Medisch Specialisten.

Financiën

Over het algemeen betekent de overstap een achteruitgang. Hoe groter het winstaandeel is dat zij hebben in hun maatschap, hoe onaantrekkelijker de stap, blijkt uit tabellen in de publicatie. Ziekenhuizen kunnen de inkomensval beperken met een aanvulling op het loon. Zij hebben daarvoor ook de financiële ruimte, omdat de omzet van de medisch specialist onder de nieuwe regelgeving toevalt aan het ziekenhuis. Als het ziekenhuis die gebruikt om het inkomen mee aan te vullen, komt de gemiddelde medisch specialist vrijwel op hetzelfde netto-loon uit als de vrije ondernemer. De meeste ziekenhuizen lijken het inkomensverlies tijdelijk te compenseren om een ‘zachte landing’ mogelijk te maken. Ze bouwen de compensatie in enkele jaren af.

Naast de vraagstukken van arbeidsongeschiktheid en pensioen vormt de compensatie van de goodwill een apart obstakel. Daarvoor komt een subsidieregeling met 500 miljoen euro. Van der Linde verwacht niet dat dit genoeg zal zijn. Ook deze pijn kunnen ziekenhuizen verzachten. Ze kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen om de omzet van de specialist die aan het ziekenhuis toevalt niet helemaal te gebruiken om het inkomen aan te vullen. Er zijn ziekenhuizen die maar 90 procent willen compenseren. Het verschil tussen 100 procent en het aangeboden percentage gebruiken ze voor compensatie van de goodwill.

De keuze voor loondienst of ondernemerschap hangt volgens Van der Linde uiteindelijk af van het vertrouwen dat specialisten erin hebben om een geslaagde medische onderneming te runnen. Daarbij krijgen ze ook nog een korting voor hun kiezen. Per 1 januari worden de macrokaders voor specialisten en ziekenhuizen samengevoegd. Het totaal krijgt een korting van 100 miljoen euro. Volgens de Orde van Medisch Specialisten kan de impact meevallen, omdat specialisten in 2012 en 2013 al zo’n 50 miljoen euro minder hebben omgezet dan het afgesproken omzetplafond.

WNT

De onzekerheid rond de Wet normering topinkomens (WNT) maakt de overstap naar loondienst wel onaantrekkelijker. Medisch specialisten vallen tot en met 2017 niet onder de WNT, maar een volgend kabinet kan zomaar anders besluiten. Door de recente aanscherping van de WNT betekent dit dat specialisten in 2018 mogelijk maximaal 140.000 euro mogen verdienen. Dan is er helemaal geen ruimte meer voor een afbouwregeling met een aanvulling op het loon.