In tussentijdse rapportages aan de gemeenteraad in 2017 was al rekening gehouden met overschrijdingen. De prognose ging toen uit van 2,5 miljoen euro op de Wmo en een onbekend bedrag op jeugdzorg. Het gemeente bestuur heeft toen maatregelen genomen, maar die sorteren niet snel genoeg effect. Zonder extra maatregelen koerst Zwolle in 2018 af op een tekort van 8 miljoen euro op het sociaal domein. Ook in de jaren daarna worden er tekorten verwacht. Dat heeft het college van burgemeesters en wethouders bekendgemaakt in een persbericht.

‘Tekort Zwolle is onaanvaardbaar’

Het college van B&W in Zwolle vindt deze financiële ontwikkeling onaanvaardbaar. Het college zegt te streven naar een balans tussen goede kwaliteit van zorg, maatwerk, toegankelijkheid en kostenbeheersing. ‘De financiële ontwikkeling maakt dat er een nieuwe balans gezocht moet worden’, schrijft het college. Ingrijpen is onvermijdelijk.

Meer individuele begeleiding in Wmo

Nadere analyse laat zien dat de tekorten in de Wmo vooral zijn te wijten aan een toename van ‘individuele begeleiding’, met name in het laatste kwartaal. Het gaat om mensen die uitstromen uit de ggz, maatschappelijke opvang en beschermd wonen. Daarnaast worden mensen ondersteund die wachten op beschermd wonen. Individuele begeleiding is ook voor hen de meest laagdrempelige vorm van ondersteuning.

Jeugdzorg en sociale werkvoorziening

Ook in de jeugdzorg is er in het laatste kwartaal een forse toename van individuele ondersteuning van mensen met een licht-verstandelijke beperking. Deze vorm werd in het verleden nauwelijks toegekend, maar tegenwoordig wel. Verder is er druk op de uitgaven voor de sociale werkvoorziening. Werkgevers betalen veel lagere vergoedingen voor mensen met een indicatie sociale werkvoorziening dan de gemeente had verwacht. De gemeente heeft daarom een einde gemaakt aan het detacheren van zulke mensen en loopt daardoor inkomsten mis.

Scherper indiceren wijkteams

Om de uitgaven weer onder controle te krijgen is nieuw beleid in de ijskast gezet. Medewerkers van de sociale wijkteams is gevraagd om aanvragen voor hulp scherper te beoordelen. Dat geldt ook voor de toegang tot beschermd wonen. Ook zegt het college strakker te willen sturen op contracten met zorgaanbieders en onderwijsinstellingen. De wethouders willen niet inhoudelijk reageren over hoe het zo uit de hand is gelopen, omdat er vrijdagavond een spoeddebat is.

Tekort op sociaal domein

In 2016 bleek dat veel gemeenten geld overhielden op de Wmo en jeugdzorg. Om tekorten te voorkomen, hadden ze geld op de plank gehouden. Maar in 2017 wees onderzoek uit dat een kwart van de gemeenten juist geld tekort komt op de Wmo. De Vereniging Nederlandse Gemeenten trok eind 2017 aan de bel in politiek Den Haag over de tekorten op het sociaal domein.