De advocaten zien de waarschuwing van de ACM als een streep door de huidige spoedzorgplannen. ‘Kennelijk is er sprake van een serieus mededingingsprobleem: kwaliteitsvoordelen moeten daar tegen opwegen.’
Voordelen versus nadelen
Eind vorige week bracht de ACM haar waarschuwing naar buiten. Samenwerking mag alleen als de voordelen van concentratie opwegen tegen de beperking van keuzemogelijkheden. Daarbij kan concentratie van complexe spoedzorg ook gevolgen hebben voor minder acute vormen van zorg. De ACM vindt de argumenten die de zorgverzekeraars noemen onvoldoende onderbouwd en bovendien is er onvoldoende draagvlak voor. Partijen kunnen daardoor in problemen komen met de Mededingingswet. Van Helmond en Wiggers: ‘In eerste instantie leiden de plannen tot minder concurrentie bij zorgverzekeraars want ze gaan samen inkopen. Dat zou in strijd zijn met het kartelverbod, tenzij daar een rechtvaardiging voor is. Op dit moment is die blijkbaar niet overtuigend.’ Het gaat niet alleen om verbetering van kwaliteit, de prijs is ook een issue: ‘Als de kwaliteit even goed blijft, maar het wordt 30 procent goedkoper, dan kan dat de ACM ook overtuigen.’
Breed gedragen standaarden
Zorgverzekeraars moeten nu in overleg met andere stakeholders om tot breed gedragen standaarden te komen. De advocaten: ‘Het hangt af van hun bereidheid om mee te werken en het resultaat zal overtuigend moeten zijn. Als zorgverzekeraars het zelf hadden gekund, hadden ze het wel gedaan. Wetenschappelijke verenigingen zullen in actie moeten komen. Het Kwaliteitsinstituut moet aan de slag. Je bent zo een of twee jaar verder.’
Wiggers en Van Helmond wijzen op de plannen om SEH’s te sluiten. Geen enkel ziekenhuis wil dat want dit kan de continuïteit van het hele ziekenhuis in gevaar brengen. Welke specialist wil graag werken in een ziekenhuis zonder SEH of ICU? ‘De vraag is of er SEH’s daadwerkelijk en definitief dichtgaan want dat heeft grote mededingingsgevolgen. Hoe meer SEH’s er sluiten, hoe verder je de keuzevrijheid beperkt. Je kan ook denken aan het sturen van patiëntenstromen naar voorkeur-SEH’s’, binnen de tijdsnormen uiteraard. Per jaar zou je vast moeten stellen of prijs- en kwaliteitsvoordelen gehandhaafd blijven. Eventueel kunnen andere SEH’s later instromen.’
Workload Kwaliteitsinstituut
Van Helmond en Wiggers vragen zich hardop af of de verhoging van de workload van het Kwaliteitsinstituut niet tot aanzienlijke vertraging zal leiden. Toch reageert voorzitter Jan Kimpen van de adviesraad van het instituut positief: ‘Wij gaan deze handschoen zeker oppakken. Op dit moment hebben we nog geen definitieve vraagstelling gekregen van de zorgverzekeraars, dus ik kan niet zeggen hoeveel tijd ons dit gaat kosten.’ Sommige zaken zijn in een paar dagen vast te leggen, zegt Kimpen. Lastiger is de discussie over de beroertezorg of inkrimping van het aantal SEH’s. ‘Het mag nu niet weer veel langer gaan duren. Er is al veel beschikbaar, we moeten erg opletten dat we geen werk gaan overdoen.’