Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Hoe Johns Hopkins veilige zorg organiseert

Bart Kiers schrijft zowel over cure als care. Zijn aandachtsvelden zijn de ziekenhuizen, medisch specialisten, wijkverpleging en ouderenzorg.
Johns Hopkins behoort tot de beste zorgorganisaties in Amerika. Internist Albert Wu vertelt over hoe de zorgketen kwaliteit organiseert.
WU_Albert-13_small_450.jpg
Albert Wu - Foto: Johns Hopkins

‘Het aantal patiënten dat in de Verenigde Staten dagelijks sterft aan vermijdbare medische fouten is het equivalent van het aantal mensen in een jumbojet. Als er elke dag een jumbo zou verongelukken, zou niemand meer vliegen. Het zou de doodssteek zijn voor de vliegtuigbranche. Veel mensen weten niet hoe onveilig ziekenhuizen zijn. Het is in Amerika de derde belangrijkste doodsoorzaak. Medische fouten veroorzaken enorm veel menselijk leed, dat niet in geld uit te drukken is. Ze zadelen de Amerikaanse samenleving ook nog eens op met 1.000 miljard dollar aan extra kosten.’

Integraal kwaliteitsmanagementsysteem
De cijfers en de vergelijking met de luchtvaart zijn te zien in een filmpje dat internist en professor Albert Wu van de Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health laat zien in een workshop tijdens het International Forum on Quality & Safety in Healthcare, dat de BMJ en de IHI eind april 2017 hebben georganiseerd in Londen. Volgens het filmpje zijn er hardnekkige foutieve aannames in de zorg. De eerste is dat fouten maken er nu eenmaal bij hoort in de zorg. Waar gewerkt wordt, vallen spaanders. Niets aan te doen. Nog zo’n aanname: veiligheid wordt bepaald door medische helden die mensenlevens redden. Waar patiëntveiligheid volgens Wu om draait is een integraal kwaliteitsmanagementsysteem dat de specialisten en verpleegkundigen optimaal ondersteunt om de juiste dingen te doen.

Kwaliteit op de werkvloer
Johns Hopkins Medicine, een grote zorgketen in Maryland met een omzet van 8 miljard dollar, heeft veel succes geboekt met het reduceren van het aantal bloedinfecties tot vrijwel nul. Daarbij is gebruikgemaakt van een checklist van medisch directeur Peter Pronovost. Minstens zo belangrijk was volgens Wu een meetsysteem waar artsen en verpleegkundigen op de werkvloer eenvoudig mee uit de voeten kunnen. Want daar moet de verbetering vandaan komen: van de professionals die aan het bed van de patiënt staan. Het ziekenhuis faciliteert door het verzamelen en duiden van medische data te organiseren. ‘De taak van bestuurders is het stellen van doelen en prioriteiten. Vervolgens moeten ze artsen en verpleegkundigen vooral de ruimte geven om de juiste dingen te doen, want top-down veiligheid afdwingen werkt niet.’

Cultuur van openheid over fouten
Bij het opstellen van een eigen managementsysteem voor patiëntveiligheid heeft Johns Hopkins gekeken naar bedrijfstakken die werken met grote risico’s en bekend staan om hun hoge betrouwbaarheid, zoals de luchtvaart- en kernenergiebranche. Wat valt daarbij op? Wu: ‘Ze zijn zuinig op hun medewerkers, begrijpen het werk van professionals op de werkvloer en hebben vertrouwen in hun deskundigheid. Er is een cultuur  van openheid over fouten en een bereidheid om daarvan te leren. Er sprake van effectief teamwork.’ Alle 30.000 medewerkers hebben een basistraining patiëntveiligheid gehad van enkele uurtjes, ook de mensen van de facilitaire dienst. Kwaliteitsmedewerkers op de afdeling krijgen een intensievere training van zeker vijf dagen.

Best pratice standaardiseren
Johns Hopkins stelt uit alle verzamelde medische data een best practice op voor bepaalde aandoeningen. Maar artsen moeten volgens Wu oppassen het protocol blind toe te passen, want elk individu is weer anders. Gefundeerd afwijken van het protocol hoort erbij. Gestandaardiseerd werken is in de praktijk best lastig. Chirurgen verschillen volgens Wu allemaal een beetje van elkaar als het gaat om de manier van werken. ‘Dat hangt af van de opleiding en wat ze zelf geloven dat de juiste aanpak is. Ze vertrouwen alleen elkaar en hun teamleden, niet het bestuur. We zijn erin geslaagd om de chirurgen met elkaar te laten discussiëren over wat goede zorg is. Over wat wel werkt en wat niet.’

Rapporteren over kwaliteit
Hoe goed Johns Hopkins echt is, valt niet te zeggen. Wu heeft geen tijd om in te gaan op uitkomstindicatoren. Wel vertelt hij over de manier waarop het bestuur de kwaliteit bewaakt. Elke afdeling stelt kwaliteitsdoelen en moet daarover maandelijks rapporteren aan de divisieleiding. Als doelen niet worden gehaald volgt een gesprek met een bestuurlijke laag daarboven. Drie keer niet halen betekent een gesprek met de raad van bestuur, samen met medisch directeur Pronovost.  Wu: ‘Dat probeert iedereen te vermijden.’

Doelmatigheid
Opvallend is dat Johns Hopkins ook de kosten per patiënt en per specialist bijhoudt. Als er grote variaties in kosten zijn, wordt er geanalyseerd wat daarvan de oorzaak is. Zo bleken er grote verschillen in bloedtransfusies bij heup- en knieoperaties. Ook bij de inkoop van medische hulpmiddelen valt volgens Wu miljoenen euro’s te besparen. ‘Specialisten hebben niet zo veel kaas gegeten van doelmatigheid. Het is niet hun focus. Daarom is het goed dat het ziekenhuis dat bijhoudt.’
In Zorgvisie Magazine verschijnt binnenkort een achtergrondverhaal over het congres van IHI en BMJ in Londen over patiënten meer betrekken bij de zorg.

Zorg in het buitenland
Sommige zorgorganisaties in het buitenland excelleren. Ze leveren betere kwaliteit van zorg tegen minder kosten. Wat is hun geheim? Wat kunnen we in Nederland van hen leren. Lees in het dossier buitenland over excellent presterende zorginstellingen over de grens, zoals de Mayo Clinic, Intermountain Healthcare en Virginia Mason Medical Center. >> Bekijk het dossier

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.