Dat specialisten beter medewerkers van ziekenhuizen kunnen worden, is het enige onderdeel van het concept-verkiezingsprogramma dat politiek echt gevoelig ligt. D66 denkt dat dit nodig is om de besluitvorming in ziekenhuizen slagvaardiger te maken. Er komt nogal wat af op ziekenhuisbesturen de komende jaren. De concentratie van hoogcomplexe zorg zal verder gaan, waardoor er minder ziekenhuizen overblijven waar complexe behandelingen worden gedaan. Ondertussen verdwijnt steeds meer eenvoudige planbare zorg uit het ziekenhuis naar zogeheten anderhalvelijns centra, waarin specialisten uit het ziekenhuis samenwerken met de eerstelijns zorg. Ziekenhuisbesturen moeten dus beslissen welke zorg ze zelf willen blijven doen en met wie ze samenwerken. Dat vereist slagvaardige besluitvorming in ziekenhuizen, aldus D66: ‘Maatschappen en specialisten BV’s maken dit moeilijker. D66 wil daarom dat specialisten uiteindelijk werknemers worden van ziekenhuizen.’
Oude verkiezingsprogramma D66
Daarmee gaat D66 een stap verder dan in het verkiezingsprogramma 2012-2017. Daarin staat nog dat de maatschappen geen barrières mogen vormen voor ‘de noodzakelijke herschikkingen van het ziekenhuislandschap’. Kennelijk heeft D66 nu geconcludeerd dat de medisch-specialistische bedrijven, waarin de maatschappen zijn opgegaan, dat wel vormen.
Specialisten werknemers ziekenhuis
D66 begrijpt dat zoiets niet van de ene op de andere dag valt te organiseren, want er staat niet voor niets dat de specialisten ‘uiteindelijk’ werknemers worden van het ziekenhuis. In 2012 stond al in het regeerakkoord van kabinet-Rutte-II dat het fiscale ondernemersvoordeel voor vrijgevestigde medisch specialisten zou verdwijnen met de invoering van de integrale tarieven. Het is anders gelopen. De lobby van de Federatie Medisch Specialisten is op dit thema de afgelopen jaren ijzersterk geweest. Of dat zou blijft onder de opvolger van politiek zwaargewicht Frank de Grave als voorzitter van de Federatie valt te bezien. Bij een nieuw te vormen kabinet worden de kaarten opnieuw geschud. De kleine liberale partij schept in ieder geval duidelijkheid waar het op de lange termijn naartoe wil: specialisten in loondienst.
Verbeteren huidige zorgstelsel
Verder zet het verkiezingsprogramma vooral in op verbetering van het huidige zorgstelsel, zoals je mag verwachten van een partij die het beleid van minister Schippers de afgelopen jaren op grote lijnen heeft ondersteund. De partij pleit voor rust aan het front van de langdurige zorg. De decentralisaties moeten de kans krijgen zich te bewijzen.
Experimenten met populatiebekostiging
D66 ziet dat het met het vervangen van dure ziekenhuiszorg door goedkopere vormen van zorg niet echt vlot. Daarom moeten er meer experimenten komen met het bevorderen van gezondheid en het voorkomen van een zorgvraag via populatiebekostiging. De overheid moet daarvoor afspraken maken met zorgverzekeraars, zorgaanbieders en gemeenten en verschaft ze de benodigde speelruimte door flexibele toepassing van de mededingingsregels.
Hoofdrol voor huisarts
De huisarts moet nog meer een hoofdrol krijgen. D66 pleit voor meer innovatie in de huisartsenzorg en meer ondersteuning via praktijkondersteuners. De overheid moet betere samenwerking stimuleren tussen huisarts, apotheker, jeugdhulp en welzijn in de wijk. Er moeten experimenten komen met zogeheten kijk- en luistergeld, zodat artsen geen perverse prikkel hebben om onnodig diagnoses te stellen en interventies voor te schrijven.
Investeren in gezond blijven
D66 wil meer investeren in gezond blijven en het voorkomen dat mensen ziek worden. De volgende generatie moet een rookvrije generatie worden. D66 wil dat bereiken met een combinatie van voorlichting, gereguleerd aanbod en gereguleerde marketing. Verder wil D66 een actief voedingsbeleid dat gezonde patronen in de kindertijd aanleert door betere voedselvoorlichting, bescherming van kinderen tegen marketing en impulsaankopen van ongezonde producten. De overheid moet mensen stimuleren om te bewegen.