Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties4

Federatie neemt afstand van participatiemodel

Bart Kiers schrijft zowel over cure als care. Zijn aandachtsvelden zijn de ziekenhuizen, medisch specialisten, wijkverpleging en ouderenzorg.
Marcel Daniëls, voorzitter van de Federatie Medisch Specialisten, vindt het niet verstandig als medisch specialisten aandeelhouder worden van het ziekenhuis. ‘Dan krijgen ze ook een intrinsieke drive om het gebouw en de daarvoor benodigde omzet van het ziekenhuis overeind te houden. Ik zie het medisch specialistisch bedrijf meer als opstap naar een netwerkorganisatie.’
Marcel Daniëls, voorzitter Federatie Medisch Specialisten, msb participatiemodel
Foto: Marcel Daniëls, voorzitter Federatie Medisch Specialisten

De invoering van de medisch-specialistische bedrijven (msb’s) in 2015 ging gepaard met de nodige ophef. Ziekenhuisbestuurders, banken en zorgverzekeraars waarschuwden voor onbestuurbaarheid, omdat het msb als bedrijf binnen het ziekenhuis te machtig zou worden. Er was veel ophef over het behoud van het fiscale ondernemerschap voor medisch specialisten. Oud-minister Edith Schippers van VWS noemde het msb een vluchtheuvel. Van echte gelijkgerichtheid van bestuur en medisch specialisten zou pas sprake zijn als specialisten aandeelhouder zouden worden. Hoe hangt de vlag er na twee jaar bij? Een interview met Marcel Daniëls, voorzitter Federatie Medisch Specialisten.

Wat heeft de invoering van msb’s opgeleverd?

‘Laat ik voor mijn eigen ziekenhuis spreken, het Jeroen Bosch Ziekenhuis, waar vrijgevestigd specialisten en artsen in loondienst samen in een coöperatie zitten. Dat wordt ook wel een combi-msb genoemd. Vroeger waren de vakgroepen de pijlers van het ziekenhuis. Als maatschap van tien cardiologen streden wij voor het belang van cardiologie. Nu is er veel meer samenhang tussen specialismen in het denken en handelen. We zitten dichter bij elkaar en trekken meer samen op. Dat helpt. In groter verband is het ook makkelijker om de thema’s rond kwaliteit en loopbaanbegeleiding te organiseren. Als artsen hun loopbaan een andere wending willen geven, zijn er meer mogelijkheden.’

Kan de raad van bestuur zijn eindverantwoordelijkheid voor kwaliteit van zorg nog wel waarmaken met een sterk msb?

‘Dankzij het msb is er één aanspreekpunt voor het bestuur. Dat hoeft dus niet meer via de individuele vakgroepen. Het is makkelijker om de thema’s rond patiëntveiligheid die wij in de Raad Kwaliteit van de Federatie vaststellen te implementeren in msb-verband. Ik denk dat in ziekenhuizen waar het contact tussen bestuur en specialisten al goed was, de invoering van msb’s het nog makkelijker heeft gemaakt. Maar in ziekenhuizen waar dat niet zo was, heeft de nieuwe structuur de spanning niet weggenomen.’

Ziekenhuisbestuurders hebben gewaarschuwd voor onbestuurbaarheid. Is daar ook sprake van?

‘We hebben de NVZ gevraagd contact met ons op te nemen als er ziekenhuizen zijn waar dat zo is, want dan gaan wij er langs. Maar we hebben niets gehoord. Wij hebben de NVZ ook opgeroepen om samen een enquête rond msb’s te organiseren. Op die manier willen we in beeld brengen wat er goed gaat en waar nog knelpunten zitten. Wij hebben geen belang bij ruzie en spanning.’

Belemmeren zakelijke belangen van msb’s de gelijkgerichtheid tussen bestuur en msb?

‘Ziekenhuis en msb hebben belangen die grotendeels gelijk op lopen. Medisch specialisten blijven hoe dan ook het ziekenhuis nodig hebben en het ziekenhuis de medisch specialisten. Dat is voldoende basis voor gelijkgerichtheid. Eventuele discussies over te maken keuzes helpen iedereen scherp te blijven en daar is niets mis mee. Het ziekenhuis declareert en krijgt dus alle inkomsten binnen. De verdeling achter de voordeur van omzet en kosten is een onderhandelingssituatie tussen ziekenhuis en msb. Dat is heel gezond. Volgens mij is daar nergens ruzie over ontstaan.’

Is het msb een vluchtheuvel, zoals Schippers zei? Moeten specialisten kiezen tussen loondienst of participatie, zoals ook in het regeerakkoord staat?

‘We moeten nog eens goed nadenken of dat wel zo verstandig is. Het participatiemodel betekent in feite dat de specialisten financieel investeren in de stenen van het ziekenhuisgebouw. Dan krijgen ze ook een intrinsieke drive om het gebouw en de daarvoor benodigde omzet van het ziekenhuis overeind te houden. Is dat wel verstandig? Ik denk niet dat je specialisten vast moet klinken aan het gebouw. We willen de zorg zo dicht mogelijk bij de burgers organiseren. Door consulten via Skype en andere e-healthapplicaties verplaatst de zorg zich richting eerste lijn, anderhalve lijn en zelfs nuldelijn. Er ontstaan netwerkorganisaties, waarin huisartsen, fysiotherapeuten, diëtisten, medisch specialisten, msb’s en ziekenhuizen samenwerken. Samen bepalen ze wie de patiënt het beste kan helpen. Specialisten moeten zich vrij kunnen bewegen om de zorg op de juiste plek te geven en niet financieel gebonden zijn aan een gebouw. Ik zie het msb veel meer als opstap naar zulke netwerkorganisaties.’

Maar hoe kunnen ziekenhuizen dan nog de kosten voor het ziekenhuisgebouw ophoesten?

‘Banken en zorgverzekeraars zullen ziekenhuizen comfort moeten bieden voor krimp. Pas dan zal concentratie en spreiding van zorg echt lukken. Als ziekenhuizen in netwerken samenwerken, is dat ook gemakkelijker te organiseren. Als je als specialist zorg die je leuk vindt kwijtraakt aan een ander ziekenhuis, kun je via zo’n netwerk tijdelijk in dat andere ziekenhuis werken. Ik werk nu al ruim twintig jaar bij cardiologie in het JBZ. Wij werken nauw samen met het UMC Utrecht. Als ik daar een paar maanden kan werken, leidt dat tot een waardevolle uitwisseling van kennis. Daarmee stijgt het gemiddelde niveau van zorg.’

Maar krijgen ziekenhuizen daarvoor wel toestemming van de ACM?

‘Ik durf de discussie wel aan met de ACM dat zo’n samenwerkingsmodel tot betere zorg leidt, dan concurrentie tussen ziekenhuizen om de gebouwen te kunnen betalen. Je wilt zonder drempels kunnen overleggen met een specialist in een ander ziekenhuis wat het beste is voor een patiënt.’

De fiscus heeft msb’s voorwaardelijke goedkeuring gegeven. Stel dat de fiscus geen goedkeuring geeft. Is dat geen bommetje onder het msb?

‘Als de fiscus msb’s massaal zou afwijzen bij toetsing aan de criteria voor vrij ondernemerschap, dan ontstaat er veel gedoe. Ik hoop dat ons dat bespaard blijft, want daar zie ik niet direct een oplossing voor. Als er aanwijzingen zijn dat dat bommetje er is, dan zou ik dat graag vooraf onschadelijk maken. Anders zijn specialisten alleen nog maar met de fiscaliteit bezig in plaats van met het verbeteren van kwaliteit. Iedereen heeft baat bij rust in het systeem.’

4 REACTIES

  1. Het is duidelijk dat Marcel Daniëls in een spagaat zit tussen de overheid en zijn achterban. Zijn achterban wil koste wat het kost zelfstandig ondernemer blijven maar geen (financieel) risico lopen. Daarom dat het participatiemodel wordt afgeschoten. Marcel begrijpt echter ook dat dit zelfstandig ondernemerschap politiek gezien zijn beste tijd heeft gehad maar leg dat maar eens uit aan de vrijgevestigden die je vertegenwoordigt.
    De argumenten die Marcel aandraagt hebben niets met het zelfstandig ondernemerschap te maken. Sterker nog: het ontwikkelen van netwerkorganisaties en in de keuken kijken van de buurman kan zelfs beter gerealiseerd worden als je in loondienst bent.
    Medisch specialisten zijn behalve fiscaal natuurlijk geen ondernemers want alle voorwaarden hiervoor ontbreken. Dat weet de overheid ook daarom zetten zij dit, elke keer als ze iets gedaan willen hebben van medisch specialisten, in als troefkaart.
    Als je “rust in het systeem” wilt moet je voor loondienst kiezen.

    Michel Cromheecke, plastisch chirurg

  2. Lees alle reacties
  3. Een krachtig, maar nog wat verkapt pleidooi van de voorzitter van de FMS voor een loondienstverband. Immers, als je wil voorkomen dat er “een intrinsieke drive” is om de omzet van het ziekenhuis overeind te houden, dan is het huidige MSB model met prestatiegerichte afspraken wel het allerslechtste model. Dan is eigenlijk alleen loondienst logisch…

  4. Commentaar bij de laatste zin “Anders zijn specialisten alleen nog maar met de fiscaliteit bezig in plaats van met het verbeteren van kwaliteit. Iedereen heeft baat bij rust in het systeem.’” De kwaliteit van de medisch-curatieve zorg gaat achteruit tov. andere moderne Europese landen! Ik poneer deze stelling met overtuiging, want ze is gebaseerd op onafhankelijk, toetsbaar onderzoek waarbij proactief interactie met zorgbestuurders en wetenschappers wordt gevolgd. Meer weten? https://www.skipr.nl/blogs/id3350-kwaliteit-nederlandse-zorg-achteruit-door-marktwerking.html of https://gijsvanloef.nl/2017/11/30/bevestiging-failliet-marktwerking-zorg-druppelt-binnen-vanuit-wetenschap/ Ik verzoek indringend de FMS om haar verantwoordelijkheid te nemen.

  5. Interessant interview! Over de fiscaliteiten heeft dhr. Daniëls gelijk.

    Ongeveer een week geleden heeft FMS de “MSB-maatschappen”, die de afgelopen drie jaar hun ondernemerschap niet of onvoldoende hebben ingevuld, de aanbeveling gedaan om de overstap naar een Coöperatie te overwegen.

    Wilt u als MSB weten hoe deze overstap in gang moet worden gezet, neemt u dan gerust contact met mij op. Bij de begeleiding van deze overstap werk ik samen met Michel Wartena van VvAA.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.