“Disposables zijn, zoals de naam al zegt, gemaakt voor eenmalig gebruik”, stelt voorzitter ilma van den Heuvel van de beroepsvereniging voor hygiënisten VHIG. “Wij staan daarom niet achter het hergebruik van disposables.”

Hygiëne

De beroepsverenigingen zijn om meer dan een reden kritisch over het hergebruik van single use devices (SUD’s). Om te beginnen kan hergebruik de functionaliteit en effectiviteit aantasten. Ook is er het aspect van hygiëne. Onoordeelkundige of slordige hersterilisatie vergroot de kans op ziekenhuisinfecties en daarmee wordt er volgens voorzitter Wim Renders van de internationale sterilisatievereniging WFHSS “een loopje met de veiligheid van de patiënt genomen”.

Weefselresten

Ter illustratie vertoont Renders tijdens lezingen afbeeldingen van chirurgische hulpmiddelen waarin weefselresten te zien zijn. Om deze reden wordt hergebruik in de Verenigde Staten ook wel aangeduid als “medicine’s dirty little secret”.

Difusse regelgeving

Bijkomend probleem is de diffuse regelgeving. Er wordt gewerkt aan een Europese richtlijn, maar vooralsnog hanteert ieder EU-land eigen regels. In sommige landen is het hergebruik van disposables strikt verboden, in andere landen mag hergebruik onder voorwaarden.

Ongecontroleerd

De zwakte van het Nederlandse beleid zit hem volgens voorzitter Diana Bijl van de vereniging van deskundigen steriele medische hulpmiddelen VDSMH in het gebrek aan duidelijkheid. Weliswaar zijn er strikte regels voor hergebruik, onduidelijk is wie verantwoordelijk voor de controle op deze regels. “Het probleem is dat op het ogenblik hergebruik van single use producten door ziekenhuizen ongecontroleerd plaatsvindt”, aldus risicomanager Bastiaan van der Hoeff van het academisch ziekenhuis Maastricht (azM). “Uit onderzoek blijkt dat het deel dat hergebruikt wordt, varieert per producttype tussen de 30 en 80 procent. Het aandeel van het hergebruik van single use producten in bijvoorbeeld ziekenhuisinfecties is onbekend.”

Hersterilisatie

Hoewel er onduidelijkheid is over de omvang van het hergebruik ziet Renders een groeiende druk op ziekenhuizen om tot hergebruik over te gaan. “Door de nadruk op kostenbesparing groeit de druk om bepaalde hulpmiddelen te reprocessen.” Bijl constateert daarnaast groeiende activiteit van sterilisatiebedrijven. “Met name vanuit Duitsland, waar hergebruik is toegestaan, is er een enorme commerciële lobby.” De inspectie ziet vooralsnog geen reden de regels aan te scherpen. Volgens de inspectie biedt de norm van normalisatieinstituut NEN voldoende waarborg voor veilige hersterilisatie. (Zorgvisie – Philip van de Poel)