De onderzoeken, adviezen en signalen zijn onderverdeeld in vijf domeinen: zorg, preventie en screening, voeding, leefomgeving en arbeidsomstandigheden. De redactie van Zorgvisie licht er een aantal opvallende onderzoeken uit.
Verduurzaming
Met het oog op het verduurzamen van de zorg onderzoekt de Gezondheidsraad welke belemmeringen er in de zorg zijn bij duurzamer gebruik van medische hulpmiddelen en hoe het duurzaam gebruik ervan kan worden bevorderd. Zorginstellingen produceren nu nog op grote schaal afval dat niet gerecycled wordt. Het gaat vooral om medische hulpmiddelen en persoonlijke beschermingsmiddelen. Dit onderzoek is aangevraagd door VWS.
Eetstoornis
VWS wil ook de zorg aan jongeren met een eetstoornis verbeteren. Daarom vraagt het ministerie om advies hierover. In 2019 gaf de Landelijke Ketenaanpak Eetstoornissen (stuurgroep K-EET) al advies over de knelpunten in de zorg aan jongeren met anorexia nervosa. Dat advies bevat diverse aanbevelingen voor nader onderzoek. De Gezondheidsraad moet hier opvolging aan geven. Ze moeten kijken wat er bekend is over preventie, vroege herkenning en behandeling van eetstoornissen, al dan niet in combinatie met andere psychische problematiek.
Eenzaamheid
Ook eenzaamheid is een ‘hot’ thema voor VWS. Ze signaleren dat gezondheidsproblemen kunnen leiden tot eenzaamheid en vise versa. De Gezondheidsraad is door het ministerie gevraagd om in 2022 deze verbanden te onderzoeken, en te onderzoeken hoe zorgprofessionals eenzaamheid bespreekbaar kunnen maken en kunnen verminderen.
Ontwikkelingen cure
Onder het thema ‘zorg’ is het enige onderzoek op het gebied van cure een ongevraagd signalement over de ontwikkelingen in de zorgvragen. De raad wil zich buigen over de volgende vragen: Welke nieuwe technologieën bieden kansen voor gezondheidswinst? Hoe kan effectiever, doelmatiger of veiliger worden gewerkt? Welke (kostbare) nieuwe geneesmiddelen worden ontwikkeld, welke hulpmiddelen komen beschikbaar?
Nevenbevindingen bevolkingsonderzoek
Ook het onderzoek naar de nevenbevindingen van bevolkingsonderzoeken is op eigen initiatief van de raad. Bij screenings en gezondheidscontroles kunnen via beeldvormende technieken en DNA-onderzoek dingen worden gevonden die niet primair de bedoeling van het onderzoek waren. Deze nevenbevindingen kunnen tot lastige beslissingssituaties leiden: zowel het ‘recht op weten’ als het ‘recht op niet-weten’ van de deelnemers kan in het geding kan zijn. In een ongevraagd advies wil de raad uitgangspunten formuleren voor het omgaan met nevenbevindingen.
Corona
En tenslotte doet de raad natuurlijk onderzoek naar de gevolgen van de coronacrisis, waaronder adviezen over de vaccinatiestrategie. De Gezondheidsraad adviseert komend jaar ongevraagd over de gevolgen van covid-19 op medisch vlak en over de mogelijke medische, maatschappelijke, psychologische en ethische implicaties van de pandemie.
Mentale gezondheid
Het ministerie van VWS heeft daarnaast opdracht gegeven voor onderzoek naar de impact van de coronapandemie op de mentale gezondheid van Nederlanders. De raad wil adviseren welke groepen speciale aandacht vragen en welke maatregelen genomen moeten worden om de negatieve gevolgen van de coronapandemie op de mentale gezondheid te beperken.