De Tweede Kamerfracties vroegen naar de gevolgen van de uitspraak van het Hof in Arnhem in de Amphiazaak. Dat bepaalde dat het Amphia ziekenhuis de aankoop van voedselverdeelwagens niet hoefde aan te besteden. Daarmee sloot de Arnhemse rechter zich aan bij een eerdere uitspraak in kort geding. Volgens Klink kan dit betekenen dat ziekenhuizen in het algemeen geen aanbestedingsplicht hebben. Hij trekt dit zelfs door naar AWBZ-instellingen. Ook voor bouwopdrachten zouden zorginstellingen niet meer aanbestedingsplichtig zijn vanwege het vervallen van het overheidstoezicht hierop.
Rare uitspraak
Hoogleraar inkoopmanagement voor de publieke sector Jan Telgen: “Het is een hele rare uitspraak. De Arnhemse rechter stelt dat het Amphia niet hoefde aan te besteden omdat er op voedselverdeelwagens geen overheidstoezicht is. Dat zou betekenen dat aanbestedingsplicht afhankelijk is van wat je aankoopt. Europese regels hebben altijd de instelling als uitgangspunt.” Een publieke instelling is aanbestedingsplichtig als het een rechtspersoon is, als hij er is voor het algemeen belang en als er overheidstoezicht is of als de instelling wordt gefinancierd uit algemene middelen. Telgen. “Bij ziekenhuizen zou je kunnen zeggen dat ze niet meer alleen voor algemeen belang werken en moeten concurreren. Bovendien worden ze in het nieuwe zorgstelsel niet meer uit algemene middelen gefinancierd. Voor AWBZ-instellingen ligt dit duidelijk anders. Ik zou daar het risico niet nemen en er van uit gaan dat je als AWBZ-instelling alles wat je wilt kopen, Europees moet aanbesteden.”
Te vroeg
Ook aanbestedingsadvocaat Tom van Helmond vindt de conclusie van Klink prematuur. “Ik zou niet rücksichtslos op zo’n uitspraak varen. Je moet het per zorginstelling bekijken. Uiteindelijk bepaalt de rechter of een zorginstelling aanbestedingsplichtig is, niet minister Klink.” Over de Amphiazaak zegt Van Helmond: “Daar speelde een rol hoe commercieel een instelling werkt. Voor het gerechtshof Arnhem was het aannemelijk dat het ziekenhuis onder andere op basis van rendement keuzes maakt, waarmee het geen publieke instelling is.” Van Helmond denkt bovendien dat het te vroeg is om te verwachten dat Europees aanbesteden van nieuwbouw niet meer nodig is. “Ik kan me voorstellen dat er eerder sprake is van overheidsfinanciering bij AWBZ-instellingen dan bij ziekenhuizen. Ook het toezicht op vastgoedbeslissingen gaat in de care soms verder dan in de cure. Dat betekent dat je niet zonder meer kan zeggen dat zorginstellingen nieuwbouw niet meer hoeven aan te besteden. Concrete toetsing van geval tot geval is onontkoombaar” (Zorgvisie – Carina van Aartsen)
Lees ook:
‘Nederland schiet door met aanbesteden’
Amphia ziekenhuis niet aanbestedingsplichtig
Zaken op orde: huishoudhulp hoeft niet aanbesteed