De minister ziet dat marktwerking ervoor zorgt dat kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van wijkverpleging, langdurige zorg en ondersteuning in het sociaal domein in het gedrang komen. Te veel marktdenken leidt er volgens hem toe dat individuele belangen van partijen voorop komen te staan. ‘Doorgeschoten marktwerking levert een ongezonde cocktail op voor de zorg’, zei De Jonge eerder dit jaar in een interview met AD. In een brief aan de Tweede Kamer legt hij uit wat hij hiermee bedoelt en wat volgens hem moet veranderen.
Zorg als verdienmodel
‘Keuzemogelijkheden voor patiënten en gezonde competitie tussen aanbieders kunnen van grote waarde zijn voor de patiënt’, schrijft De Jonge. Maar er is volgens hem in het Nederlandse zorgstelsel een disbalans tussen prikkels die door keuzemogelijkheden zijn geïntroduceerd en de randvoorwaarden die worden gesteld om publieke belangen te borgen. Hij ziet een risico in de zorg te veel benaderen als verdienmodel. De Jonge: ‘Een aanscherping van publieke randvoorwaarden is noodzakelijk, zodat excessen worden voorkomen oftewel doorgeslagen marktwerking wordt tegengegaan.’
Contractering en samenwerking
De Jonge benadrukt dat de samenwerking tussen verzekeraars en gemeenten over domeinen heen beter moet. Hij werkt daarnaast aan een andere manier van contractering en bekostiging in de wijkverpleging ‘zodat niet productie maar kwaliteit beter wordt beloond’. Volgens hem is het momenteel te makkelijk om geen contract af te sluiten, dus om geen afspraken te maken over kwaliteit, betaalbaarheid en samenhang. Zo komen noodzakelijke afspraken mogelijk niet tot stand.
Inkoop sociaal domein
De CDA-bewindsman wil ook inzetten op het wegnemen van knelpunten bij de inkoop in het sociaal domein door ruimte te creëren binnen de Europese aanbestedingsregels. Daar zit volgens hem een kern van het probleem. Overheidsopdrachten moeten binnen de Europese regels namelijk boven een bepaalde drempelwaarde transparant in de markt worden gezet om aanbieders uit andere lidstaten ervoor in aanmerking te laten komen. Er blijkt echter geen grensoverschrijdende interesse te bestaan.
Strengere screening
Tevens worden maatregelen genomen die zijn gericht op een strengere screening van zorgaanbieders die willen toetreden en op het bevorderen van goed bestuur en integere bedrijfsvoering. In de vorm van het wetsvoorstel Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) wordt een vrijwillige melding een meldplicht voor alle nieuwe zorgaanbieders.
