Deze ontwikkelingen moeten dan wel bijdragen moet aan doelmatige en effectieve zorgverlening met borging van kwaliteit en continuïteit. Daarbij moet volgens De Grave gewaakt worden voor versnippering in zorgverlening en de daarmee toenemende onduidelijkheid in hoofdbehandelaarschap en eindverantwoordelijkheid.

Substitutie

Substitutie van ziekenhuiszorg naar huisartsenzorg en de taakherschikking van de medisch specialist naar andere of nieuwe beroepsgroepen, zijn al langer bestaande ontwikkelingen. De Grave: ‘De OMS is van mening dat elke zorg-euro doelmatig besteed dient te worden – dat betekent ook de juiste zorg op de juiste plek door de juiste zorgverlener. Bepaaldelaagcomplexe, routinematige zorg, kan goed in de huisartsenpraktijk worden uitgevoerd. Voor effectieve substitutie van tweede naar eerste lijn is het wel essentieel dat de zorgaanbieder over de juiste competenties beschikt.’

Daarnaast dient ook de plaats waar de zorg wordt geleverd, voldoende uitgerust te zijn en te voldoen aan gestelde normen. ‘De komende periode zullen huisartsen en medisch specialisten samen met de zorgverzekeraar moeten bekijken welke zorg vanuit de medisch specialistische praktijk verantwoord kan worden overgeheveld naar de eerste lijn’, stelt de Grave. ‘Huisartsen en medisch specialisten moeten met elkaar samenwerken om goed de regie af te stemmen voor zorgverlening die rondom eerste en tweede lijn plaatsvindt en daarin elkaars kennis en vaardigheden respecteren om goede zorg te kunnen leveren.

Taakherschikking

Het positieve aspect van taakherschikking is dat de medisch specialist zich kan richten op meer complexe zorgactiviteiten, vertelt De Grave. ‘De veelzijdigheid van het vakgebied van de medisch specialist en de aantrekkelijkheid moet wel in het oog worden gehouden. De inzet van taakherschikte beroepsbeoefenaren kan ook schuren met de opleidingseisen die gesteld worden aan medisch specialisten in opleiding en de mogelijkheid voor medisch specialisten in opleiding om een opleidingsplaats te verkrijgen. Bij taakherschikking is het belangrijk dat er duidelijke afspraken gemaakt worden over kwaliteit, verantwoordelijkheidsverdeling en randvoorwaarden voor de te leveren zorg tussen de medisch specialist en de andere of nieuwe beroepsbeoefenaar.’

Zelfredzaamheid

Ook aan zelfredzaamheid gaat de OMS de komende tijd werken. ‘Begin oktober lanceren we de campagne Verstandig kiezen in nauwe samenwerking met patiëntenfederatie NPCF’, zegt De Grave. ‘Voor deze campagne ontwikkelen we, analoog aan het project Choosing Wisely in de Verenigde Staten lijsten met ongeveer vijf testen of behandelingen die niet meer gedaan zouden moeten worden of alleen in specifieke omstandigheden. Deze worden in een vast format gepresenteerd voor zowel arts als patiënt. Daarnaast wordt de implementatie van deze lijsten gefaciliteerd. De NPCF heeft daarvoor een toolkit ontwikkeld. Per aandoening of onderwerp wordt samen met de patiëntenvereniging gekeken welke ondersteuning nodig is om het gesprek in de spreekkamer tussen arts en patiënt te faciliteren en hen samen een verstandige keuze te laten maken.

Integrale tarieven

Tot slot zijn de integrale tarieven belangrijk voor de specialisten. In het Regeerakkoord van Rutte II is een korting opgenomen van 100 miljoen euro op het kader medisch specialisten als het kader medisch specialisten en het kader instellingen in 2015 wordt samengevoegd. Dit beleidsvoornemen wordt nu geëffectueerd. De Grave: ‘De OMS staat niet te juichen bij deze maatregel van het kabinet, maar legt zich neer bij de politieke realiteit. Bovendien maakt deze maatregel onderdeel uit van een totaalpakket. Aan het totaalpakket heeft de OMS haar akkoord gegeven. Hoe de korting neerslaat is onduidelijk omdat de medisch specialisten vanaf 2015 worden gehonoreerd vanuit het samengevoegde integrale kader.’