De ‘command & control style’ die in het ziekenhuis wordt gehanteerd, werkt ‘potentieel beperkend voor de ontwikkeling van een positief klimaat van patiëntveiligheid’, zo schrijven de onderzoekers op basis van interviews met 237 medewerkers. Zij constateren dat medewerkers van het UMC Utrecht vrezen dat het rapporteren van onveilige situaties ‘negatieve consequenties’ voor hen kan hebben. Het onderzoek dat ZEMBLA citeert, stelt dat de stijl van leidinggeven binnen ‘sommige onderdelen’ van het ziekenhuis ‘ronduit zorgelijk’ is als het gaat om de consequenties voor de patiëntveiligheid.

Leidinggevenden
Ook twijfelen de onderzoekers eraan of het ‘transitieproces’ dat moet leiden naar een nieuwe leiderschapscultuur binnen het UMC Utrecht wel in handen van de juiste leidinggevenden is. Zij schrijven dat ‘op verschillende leidinggevende niveaus niet alle competenties in huis zijn’ . Daardoor zitten ‘de juiste characters’ mogelijk niet op de juiste positie om de cultuur binnen het ziekenhuis te verbeteren.

ZEMBLA
Het onderzoek is uitgevoerd door het Kets De Vries Institute, een communicatie- en adviesbureau. Aanleiding waren de ZEMBLA-uitzendingen over het UMC Utrecht. In het drieluik ‘Ziekenhuiscalamiteiten’ heeft ZEMBLA het afgelopen jaar bericht over onder meer over de angstcultuur op de KNO-afdeling en het niet melden van dodelijke calamiteiten aan de Inspectie voor de Gezondheidszorg. De Inspectie doet hier zelf ook onderzoek naar. Naar verwachting is dit onderzoek in januari 2017 afgerond.
Het UMCU erkent desgevraagd aan ZEMBLA de hiërarchische stijl van leidinggeven. ‘Het rapport is kritisch en geeft ons waardevolle feedback,’ aldus de woordvoerder. ‘Verandering van ons leiderschap, van onze cultuur en van de manier waarop we samenwerken is noodzakelijk.’ ZEMBLA heeft de samenvatting in handen. Het UMC Utrecht weigert het volledige rapport openbaar te maken.

Dossier Kwaliteitsnormen
Om kwaliteit te garanderen stellen wetenschappelijke verenigingen kwaliteitsnormen op. Ziekenhuizen proberen hier zo goed mogelijk aan te voldoen, terwijl verzekeraars over hun schouders meekijken.