Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties3

‘Regionaliseer het Landelijk Schakelpunt’

Mark van Dorresteijn
De koepels van huisartsen en apothekers pleiten samen met Nictiz voor een doorstart van het Landelijk Schakelpunt (LSP) voor het delen van gegevens tussen zorgverleners.
‘Regionaliseer het Landelijk Schakelpunt’

De Inspectie voor de Gezondheidszorg eist voor 2013 standaardisatie van de informatie-uitwisseling. Dit betekent volgens minister Schippers niet dat de IGZ inzet op een doorstart van het LSP. Guido van ’t Noordende, onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam, denkt daar anders over. Hij vindt dat de IGZ een deadline stelt die niet haalbaar is zonder LSP. ‘Daarmee wordt het ontwikkelen van veiliger en privacy-vriendelijke alternatieven vrijwel onmogelijk.’ Zelf ziet Van ’t Noordende het liefst een regionale oplossing in plaats van een doorstart van het LSP.

Wat moet er precies veranderen?

“De partijen moeten zich niet langer richten op een landelijk systeem. Zorgverleners kunnen binnen de regio’s gegevens gewoon met elkaar delen, als de patiënt toestemming geeft. Een regionale oplossing is misschien minder eenvoudig dan een landelijk systeem, maar wel veiliger. Complete veiligheid is onmogelijk, maar door regionalisering worden de risico’s wel een stuk kleiner. Buiten de regiogrenzen kan de uitwisseling plaatsvinden via beveiligde berichten of e-mail. Beveiligde e-mail klinkt misschien niet erg sexy, maar je weet zo wel waar een bericht naartoe gaat omdat de zorgverlener het actief verstuurt. Als een arts of waarnemer gebeld wordt, kunnen gegevens opgestuurd worden. Of gegevens kunnen bijvoorbeeld bij een doorverwijzing vooraf automatisch opgestuurd worden. Dit maakt de ontsluiting van gegevens een stuk controleerbaarder.”

De landelijke standaard zorgt dus voor problemen?

“Inderdaad. De gevolgen zijn groot als er iets misgaat. Kijk naar de storing van BlackBerry. Veel diensten lagen dagenlang plat. BlackBerry is echt geen klein bedrijf. Het is dus niet ondenkbaar dat er een landelijke storing plaatsvindt. Bovendien is het hele systeem zo veilig als de zwakste schakel. Bedenk vervolgens dat er honderden, later zelfs duizenden, systemen aangesloten zijn op het LSP, dan is de kans dat er iets misgaat niet zo klein.”

Ook de IGZ deed aanbevelingen, wat is er mis met deze plannen?

“De zorgverleners worden momenteel flink onder druk gezet om een handtekening te zetten voor de doorstart van het LSP. Er is echter nog weinig duidelijkheid over de situatie op lange termijn. De IGZ verhoogt in een recent rapport de druk nog eens extra door de termijn voor het vaststellen van nieuwe standaarden voor de uitwisseling van gegevens te zetten op 2013. Dit gaat allemaal ten koste van het ‘nadenkproces’ over echt goede en veilige alternatieven; hierdoor stagneert de zoektocht naar nieuwe oplossingen. Natuurlijk is niet alles fout aan de plannen van het IGZ. Het oplossen van knelpunten en een betere invoer van gegevens is bijvoorbeeld goed. Het is alleen de snelheid waarmee het moet gebeuren en de nadruk op landelijke uitwisseling van gegevens binnen een jaar, waar ik een probleem mee heb. Dat is te snel en zal slechts leiden tot een onzorgvuldig en onveilig resultaat.”

Moeten we dan compleet afstand doen van het LSP?

Het is voor de huidige partijen moeilijk om afstand te doen van het LSP. Er wordt al acht jaar gewerkt aan het systeem. Maar het systeem is niet voor niets afgewezen door de Eerste Kamer. Het is nu belangrijk om goed te onderzoeken wat wel en wat niet werkt en wat wel en niet veilig is, zonder oogkleppen op te hebben. De ontwikkelde techniek hoeft overigens niet compleet te verdwijnen. Wanneer het LSP open source wordt, kunnen ontwikkelaars onderdelen gebruiken om alternatieve systemen te ontwikkelen die echt privacybeschermend zijn. De regio’s moeten de regie en de verantwoordelijkheid voor de aanschaf van een systeem houden, waardoor zij kunnen zorgen dat de beveiliging beter wordt. Dit komt het vertrouwen van de patiënt in de privacy ten goede. Het is de moeite waard voor zorgverleners en regio’s om hier aandacht aan te besteden. Zodoende kunnen de uitwisselingssystemen langzaam uitgroeien tot een veilig netwerk om gegevens te delen wanneer nodig.”

Hoe ziet de toekomst eruit?

“Ik hoop dat een doorstart in landelijke vorm niet gaat lukken. Voorlopig zou men nog kunnen doorgaan met de huidige regionale systemen. Dan kunnen organisaties als de IGZ en Nictiz nadenken over de standaarden voor medische gegevens die daarin worden uitgewisseld. Hoe je die gestandaardiseerde gegevens het beste uitwisselt, is dan aan de leveranciers en de klanten. De ontsluiting en de beveiliging van gegevens moet dus overgelaten worden aan de markt. Wat mij betreft zou het open source maken van het LSP een mooie start zijn.” (Zorgvisie – Mark van Dorresteijn | Twitter)

Lees meer:

F.A.Q. van Guido van ’t Noordende: Feit en fictie over de EPD doorstart

IGZ rapport ‘Staat van de Gezondheidszorg 2011’

Kamerbrief over IGZ rapport ‘Staat van de Gezondheidszorg 2011’ (PDF)

3 REACTIES

  1. Eén keer heeft meneer van ’t Noordende het voor elkaar gekregen om een beveiligingsissue aan de orde te stellen, waar toen al de nofige op- en aanmerkingen op te maken waren. Maar blijkbaar vindt hij het nodig om elke keer de publiciteit te zoeken op het veilgheidsaspect zonder blijk te geven daar goed over nagedacht te hebben. Als je dan daarbij de Blackberry-blackout nodig hebt om je gelijk te halen, dan ben je toch wel erg slecht bezig.
    De wijze waarop te communiceren is lijkt daar niet op. De grote fout die bijn het LSP gemaakt is dat men alles ein één systeem wilde proppen, terwijl iedereen toch langzamerhand wel weet dat zoiets contraproduktief werkt.
    Je kunt zeker vraagtekens zetten bij het idee van het IGZ om binnen 14 maanden iets op poten te zetten, maar zet dan gelijk de standaarden neer waaraaan voldaan moet worden.
    Dan kunnen we de grote warwinkel van allerhande gesloten informatiesystemen eens slechten. En daarmee een echte stap voorwaarts maken.

  2. Lees alle reacties
  3. Het is toch godsgeklaagd hoe slecht de heer Guido van ’t Noordende het rapport van de IGZ heeft gelezen. Op geen enkele manier wordt ingegaan waar het eigenlijk om gaat. Als je regionaal, lokaal, landelijk, internationaal of welk niveau dan ook wilt uitwisselen zul je met elkaar eerst helder moeten hebben wat je wilt uitwisselen. Eenheid van taal, begrip en gegevens is daarvoor de allereerste basisvereiste. Dat is wat IGZ aangeeft: de kwaliteit van de informatie zelf die wordt uitgewisseld. De termijn van 14 maanden die de inspectie stelt is ruim genoeg om voor een medisch of zorginhoudelijk domein met een fatsoenlijke dataset op de proppen te komen, Snomed CT codes toe te voegen en eventueel Detailed Clinical Models te maken.
    Natuurlijk moet het later veilig worden uitgewisseld, maar e-mail is dat 100% zeker niet, Regionaal nu 50% zeker niet en LSP 0,01% zeker niet. Kortom we hebben met het LSP ons Fort Knox qua beveiliging weggegooid ten gunste van een hangslotje van de kermis.

  4. Beste Guido,
    Wij leven in 2011, bijna 2012 en niet meer in de vorige eeuw. Je kunt het je niet meer permitteren om a. er nog maar veel langer over na te denken en b. iets anders te bedenken omdat het altijd beter kan. De hele wereld staat vol met computers en ja het is allemaal nog niet volmaakt, maar als patiënt wil ik, dat mijn dokter met zijn tijd meegaat en ook gebruik maakt van informatiesystemen en elektronische communicatie.
    Hou toch op met zeuren en laten wij dit LSP gewoon een keer gaan gebruiken. Niet gebruiken veroorzaakt zoveel meer leed, wat nooit opweegt tegen mogelijk misbruik. Bovendien zijn je eigen oplossingen veelal organisatorisch van aard en uitstekend te combineren met het gebruik van het LSP. Technisch gezien geven sympathiek klinkende argumenten als open source niet meer zekerheid dan wij nu krijgen.
    Weet je het beter? Kan je het beter? Doe het dan! Laat het dan zelf zien! Maar zit anderen die hier wel mee aan de gang willen niet langer in de weg.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.