Artikel bewaren

U heeft een account nodig om artikelen in uw profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties8

Uitkomstbekostiging per 2020 is onrealistisch

Bart Kiers schrijft zowel over cure als care. Zijn aandachtsvelden zijn de ziekenhuizen, medisch specialisten, wijkverpleging en ouderenzorg.
De invoering van uitkomstbekostiging is noodzakelijk en mogelijk. Maar de route is zo lastig dat brede invoering in 2020 niet haalbaar lijkt. Bovendien hebben de overheid, zorgverzekeraars en zorgaanbieders een gebrek aan urgentiebesef.
Uitkomstbekostiging per 2020 is onrealistisch
Foto: ANP

Dat concluderen onderzoekers Frank Eijkenaar en professor Erik Schut van het instituut Beleid en Management Gezondheidszorg (iBMG) in het lijvige onderzoeksrapport Uitkomstbekostiging in de zorg: een (on)begaanbare weg?

Uitkomstbekostiging per 2020?

Een nieuwe bekostiging die goede uitkomsten van zorg beloont. Dat die er moet komen, daarover is consensus onder beleidsmakers en politici. De Tweede Kamer nam in 2011 een motie aan die de regering opriep met een visie te komen op uitkomstbekostiging. Minister Edith Schippers van VWS stuurde die in 2013 naar de Kamer. Het doel is om de bekostiging op basis van uitkomsten in 2020 breed in te voeren. Is dat realistisch?

Vijf dimensies van uitkomstbekostiging

De iBMG-onderzoekers denken van niet. Ze missen bij de overheid, zorgverzekeraars en zorgaanbieders een urgentiebesef om de uitkomstbekostiging ook echt per 2020 in te voeren. De weg er naartoe is namelijk erg lastig. Het is erg moeilijk om een goed werkend financieringssysteem te ontwerpen. Eijkenaar en Schut onderscheiden vijf dimensies van goede uitkomsten. Ten eerste moet de zorg medisch inhoudelijk van goede kwaliteit zijn en moeten patiënten tevreden zijn over de resultaten van hun behandeling. Daarnaast is het de bedoeling dat zo’n stelsel kostenbewust gedrag bevordert en geen prikkel bevat tot zo veel mogelijk behandelen. Ook moet er sprake zijn van goede multidisciplinaire samenwerking en afstemming. Een vierde dimensie is het stimuleren van innovaties die leiden tot gezondheidswinst, liefst tegen minder kosten. Verder dienen zorgaanbieders in te zetten op het gezond houden van een afgebakende populatie mensen.

Randvoorwaarden uitkomstbekostiging

Wil een systeem van uitkomstbekostiging werken, dan moet dat volgens Eijkenaar en Schut ook nog eens voldoen aan tien cruciale randvoorwaarden. Ze noemen onder meer een goede afbakening van de populatie waarvoor zorgaanbieders verantwoordelijk zijn, waarborgen voor kwaliteit, een gedeelde ICT-infrastructuur, wederzijds vertrouwen en eenvoud in de uitvoering. Als niet aan alle voorwaarden is voldaan, dan kan dat zelfs leiden tot slechtere uitkomsten dan nu, bijvoorbeeld doordat er ongewenste prikkels ontstaan om te beknibbelen op de kwaliteit van zorg.

Internationale lessen voor uitkomstbekostiging

De onderzoekers hebben zeven internationale koplopers onder de loep genomen. De ervaringen die in die projecten zijn opgedaan hebben ze vertaald naar de Nederlandse context. Wil uitkomstbekostiging slagen, dan moeten zorgaanbieders en zorgverzekeraars meerjarencontracten afsluiten. Naast rust en stabiliteit, biedt dat de gelegenheid om investeringen terug te verdienen. Onderdeel van de contracten moet een set van beperkte uitkomstindicatoren zijn die zorgaanbieders en zorgverzekeraars samen hebben opgesteld. Daarmee kunnen ze concrete doelstellingen formuleren op het gebied van kwaliteit en geld.

Koplopers in zorguitkomsten

Zorgvisie en The Boston Consulting Group organiseren op 3 juni het congres ‘2015, het jaar van de transparantie’. Centraal staan zorguitkomsten die er toe doen voor de patiënt. Professor Markus Graefen vertelt hoe de Martini Klinik in Hamburg, een internationale koploper, uitkomstindicatoren gebruikt voor excellente zorg. Een andere keynote speaker is Stefan Larsson van the International Consortium for Health Outcomes Measurement (ICHOM), opgericht door Prof. Michael Porter van Harvard, het Karolinska Instituut en The Boston Consulting Group.
Lees meer

8 REACTIES

  1. Recente publicaties
    Zorgkeuzes in Kaart: Analyse van beleidsopties voor de zorg van tien politieke partijen
    ‘Zorgkeuzes in Kaart’ is het resultaat van het aanbod aan politieke partijen om hun opties voor beleidsmaatregelen voor de zorg in een vroegtijdig stadium, buiten de verkiezingsperiode om, geanonimiseerd uit te werken.
    CPB Boek 14 | 31‑03‑2015 | Download (PDF document, 2.6 MB)
    Zorgkeuzes in Kaart: Technische uitwerking van alle afzonderlijke beleidsopties
    ‘Zorgkeuzes in Kaart’ is het resultaat van het aanbod aan politieke partijen om hun opties voor beleidsmaatregelen voor de zorg in een vroegtijdig stadium, buiten de verkiezingsperiode om, geanonimiseerd uit te werken.
    CPB Boek 15 | 31‑03‑2015 | Download (PDF document, 3.3 MB)
    Toelichting op de effecten van eigen betalingen in de zorg
    Binnen ‘Zorgkeuzes in Kaart’ zijn verschillende vormen van eigen betalingen in de curatieve zorg onderzocht (zie hoofdstuk 7 in het hoofdrapport Zorgkeuzes in Kaart).
    CPB Achtergronddocument | 31‑03‑2015 | Download (PDF document, 1.7 MB)
    –Ook het CPB wijst constant op de EU wet en regelgeving ten aanzien van handhaving van Mededingingsregels, marktwerking, concurrentie, keuzevrijheid consumenten, vrijheid van verkeer diensten, goederen en mensen. Inrichting zorg als privaat stelsel schept verplichtingen die veel politici en bestuurders over het hoofd zien.
    Zwart zien? 20/20 is mijn bijnaam.

  2. Lees alle reacties
  3. @ANH Jansen:
    Ik denk dat u dat te zwart ziet. In de fysiotherapie, al lange tijd de voorloper als het gaat om selectieve zorginkoop c.q. bonus-malusbeloning, is het het KNGF door de mededingingsautoriteiten toegestaan om bij de zorgverzekeraars een landelijk uniform kwaliteitssysteem te bewerkstelligen. (Maar ook daar gaat het heel moeizaam, door de opstelling van de zorgverzekeraars.)

  4. Er is ook nog de ACM. Die wordt geacht de Europese Mededingingsregels te handhaven. De private uitvoering van de zorg door met elkaar concurrerende verzekeraars die zorg inkopen namens hun verplicht verzekerden bij met elkaar concurrerende zorgaanbieders verplicht de ACM daartoe. Daartoe is de ACM op aarde.
    Politici kunnen hoog en laag springen, maar de EU heeft hier toch het laatste woord. Of men moet de publieke uitvoering weer uit de kast halen. Australisch of Canadees model. Combinatie.
    Maar alle verzekeraars hetzelfde laten doen waardoor er geen andere keuze is voor verzekerden dan de laagste prijs per polis is geen oplossing voor het zelf geschapen probleem.
    Blue Cross experiment met AQC lukt alleen door het 80% marktaandeel op de betreffende markt. En dat wil Achmea ook wel; 80% marktaandeel op de relevante markt Nederland.

  5. @ANH Jansen:
    Over dit punt: het is niet zo dat uitkomstfinanciering niet mogelijk is met multipele, (semi)private zorgverzekeraars. Als de politiek de vrijstelling geeft om een landelijk uniform uitkomstassessmentsysteem te gebruiken, zie ik niet waarom het niet zou kunnen.
    De vraag is evenwel of de zorgverzekeraars het willen. Daar heb ik twijfels over.

  6. Correct. Met 1 betalende partij is honorering op uitkomsten mogelijk. Zodra er sprake is van concurrentie waar dan ook faalt dit model.
    De Erasmus geleerden geven dat ook toe. De aangehaalde experimenten wijzen dat ook uit. Blue Cross zette hen echter op het verkeerde been door te stellen dat zij een marktaandeel van 30% had in de staat Massachusets, maar verzwijgt dat zij 80% van ambtenaren als klant heeft en juist bij dit cohort het experiment AQC uitvoerde; de risico selectie geschiedde dus eerder dan W vd Ven aannam. En met ambtenaren als klant willen alle zorgverleners wel zo’n 5 jarig contract; ambtenaren zijn getraind om te luisteren en te gehoorzamen. Qua schadelast totaal afwijkend van de overige populatie. Geen wonder dat Blue Cross Blue Shield dergelijk besparingen kon laten zien.
    Alle koepels in Nederland moeten hiervoor gaan liggen in het belang van de verzekerden in dit land. Blue Cross is geen Zilveren Kruis.

  7. Als men de samenvatting doorneemt, die al 10 pagina’s bestrijkt, zal men zien dat het ondoenlijk is om hier een inhoudelijke reactie op het rapport te geven. Alleen al het maximum aantal woorden dat men hier in een reactie kwijt kan verhindert dat.
    Desalniettemin kom ik in mijn onderzoek naar en uitwerking van uitkomstfinanciering tot de conclusie dat het juist wel realiseerbaar is in 2020. Mits de veldpartijen de zaken niet frustreren, maar van zorgaanbieders en patiënten krijg ik zelden of nooit negatieve kritiek. Positieve wel. Zorgverzekeraars zullen er wellicht minder enthousiast over zijn omdat mijn uitwerking een landelijk uniform systeem behelst, wat een opmaat naar een single, publieke zorgverzekeraar kan inhouden. Maar het algemeen belang is uiteraard groter dan het belang van de zorgverzekeraars.
    E.e.a. is te vinden op https://gezondezorg.org/uitkomstfinanciering.

  8. Prima. Op Youtube zijn de webcasts te zien en te beluisteren.
    Prima Donna is Dana Safran van Blue Cross Blue Shield Massachusets, Boston. Zij komt met statistieken gerealiseerd met Alternatieve Quality Contracts. 5 jaar contracten. Iedereen enthousiast. Iemand vraagt naar marktaandeel van Blue Cross, antwoord 30%. Niemand vraagt op welke markten Blue Cross actief is en op welke markt zij AQC aanbiedt. W vd Ven vraagt naar risico selectie als Bias. Antwoord; geen, want deelnemende providers kiezen voor de grootste risico’s.
    Wat is nu Blue Cross voor een verzekeraar? En aan welke verzekerden biedt zij AQC aan?
    http://www.bluecrossma.com/visitor/newsroom/press-releases/2015/2015-03-10.html
    Marktaandeel is 80% op markt voor ambtenaren en die nemen dan ook deel aan AQC experiment. En dat is direct ook de risico selectie die Blue Cross toepast. Niet iedereen kan immers ambtenaar worden!
    Je wordt immers medisch gekeurd! En zie de bemoeizorg die ACQ inhoudt. Dat willen ambtenaren wel. En waarom 95% van de providers ‘vrijwillig’ kiest voor AQC is wel duidelijk.
    Achmea voelt wel voor AQC. Die wil wel een marktaandeel van 80%.

Geef uw reactie

Om te kunnen reageren moet u ingelogd zijn. Heeft u nog geen account, maak dan hieronder een account aan. Lees ook de spelregels.