Volgens de VNG wil VWS budgettaire problemen bij de Wet langdurige zorg (Wlz) afwentelen op gemeenten. Uit recente cijfers van de Nederlandse Zorgautoriteit blijkt dat er vorig jaar in de Wlz meer geld is uitgegeven dan begroot, omdat mensen minder lang thuis blijven wonen dan verwacht. Tegelijkertijd is er in 2014 minder geld uitgegeven aan de AWBZ-doelgroepen die per 2015 onder de Jeugdwet en de Wmo vallen. VWS is volgens de VNG van plan om de budgettaire problemen bij de Wlz op te lossen met een korting van 125 miljoen euro op Jeugdzorg en 145 miljoen euro voor de Wmo. Deze bedragen lopen in 2018 op tot 130 miljoen euro voor Jeugdzorg en 300 miljoen euro voor de Wmo.

Onbehoorlijk bestuur VWS

Als de korting doorgaat, dan is het voor gemeenten onmogelijk om het niveau van zorg op peil te houden, stelt de VNG in een petitie aan Kamerleden. Burgers zullen de dupe worden, omdat ze minder zorg ontvangen. Bovendien leidt de dreiging van jaarlijkse aanpassing van de gemeentelijke budgetten tot grote onzekerheid bij zorgaanbieders en gemeenten. Zo kunnen ze geen plannen maken voor de lange termijn en komen investeringen in vernieuwingen niet van de grond. Daarnaast wijst de VNG erop dat de inkoopafspraken zijn gemaakt op basis van de gerealiseerde zorg in 2013. Dat kon niet anders, omdat de contracten voor 1 november (Jeugdzorg) en 1 oktober (Wmo) moesten zijn getekend. ‘Het getuigt van onbehoorlijk bestuur om die budgetten in het lopende jaar opnieuw ter discussie te stellen’, schrijft de VNG.

VNG: 2013 is basisjaar

VNG en VWS hebben bestuurlijk afgesproken dat 2013 het basisjaar is voor de bepaling van de hoogte van het budget voor Wmo en Jeugdzorg. Het jaar 2014 is daar volgens de VNG niet geschikt voor vanwege anticiperend gedrag van cliënten en zorgaanbieders. Daarnaast hebben gemeenten in 2014 met zorgaanbieders al ingezet op meer preventie, vermindering van instroom van zware zorg en meer zorg aan huis. Op deze manier kunnen gemeenten de al opgelegde efficiencykortingen opvangen. ‘Dat effect lijkt nu ingepikt te worden door het kabinet, waardoor gemeenten niet meer in staat zijn de zorg te leveren die zij zouden willen’, stelt de VNG.

Burgers sneller naar Wlz

Verder vindt de VNG dat de bezuinigingsplannen van VWS indruisen tegen de manier waarop gemeenten en rijksoverheid traditioneel met elkaar omgaan. De spelregels voor het gemeentefonds, vastgelegd in de Financiële Verhoudingswet, schrijven voor dat het gemeentelijk budget alleen kan wijzigen als er sprake is tweezijdige bestuurlijke afspraken, indexatie of wijziging van taken. Geen van deze drie zaken is aan de orde. De VNG waarschuwt dat als de kortingen doorgaan, gemeenten gedwongen zullen worden om cliënten sneller gebruik te laten maken van Wlz-voorzieningen. Dat zal dan vanzelf weer leiden tot nieuwe overschrijdingen. De Kamer debatteert vandaag 29 april over de Jeudgzorg en morgen 30 april over de decentralisatie Wmo/Wlz.