Jos de Blok, directeur van Buurtzorg Nederland, vindt dat het concept-kwaliteitskader wijkverpleging te veel voortborduurt op oude inzichten over het leveren van verpleging en verzorging aan huis. Dat komt volgens De Blok doordat het ministerie van VWS, Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) veel te dominant zijn bij het opstellen van het kwaliteitskader. ‘Het ademt dat wijkverpleging een product is van verpleging en verzorging dat zorgaanbieders leveren. VWS, ZN en de NZa proberen de producten zo te formuleren dat er zo veel mogelijk onder verzorging valt en zo min mogelijk onder verpleging, want dat is duurder. Maar daarmee wordt de essentie van wijkverpleging gemist. Als dit concept de basis wordt voor kwaliteit, mist de wijkverpleging voor jaren de boot. Als je problemen anders wilt oplossen, moet je er anders naar kijken.’
Preventie en zelfredzaamheid
Kwalitatief goede wijkverpleging gaat volgens De Blok uit van preventie en het ondersteunen van netwerken rond patiënten. De kunst voor zorgaanbieders is om het netwerk rond patiënten te mobiliseren. De inzet moet zijn gericht op het bevorderen van zelfredzaamheid. ‘Niet om de belasting bij mantelzorgers zwaar te maken’, stelt De Blok, ‘maar om er als professionele zorgverlener te zijn als dat nodig is. De sociale contacten van mensen met ziektes als ALS of dementie verwateren vaak zo snel. Als je als wijkverpleegkundige er snel bij bent, kun je het sociale netwerk rond patiënten mobiliseren. Wij hebben dat laatst gedaan bij een leraar, die pas vijftig jaar is. Hij heeft de spierziekte ALS. We hebben zijn hele netwerk bij elkaar uitgenodigd om samen te kijken wat ze kunnen bijdragen aan ondersteuning. Dat is zo mooi. Als je dat zo doet, kun je de professionele zorg bij ALS met 50 procent terugbrengen.’
Ongecontracteerde zorg
Deze manier van werken, die Buurtzorg vanaf de oprichting toepast, staat volgens De Blok haaks op de werkwijze van veel ongecontracteerde thuiszorgaanbieders. Uit recent onderzoek blijkt dat deze per patiënt twee keer zo veel zorg leveren. Dat verbaast De Blok niet. ‘Ongecontracteerde zorgaanbieders zetten vaak in op het maximaliseren van hun omzet.’
Kwaliteitskader wijkverpleging
Bij het opstellen van het kwaliteitskader wijkverpleging zijn veel partijen betrokken. Werkgeversorganisaties ActiZ en BTN, de Nederlandse Patiëntenfederatie, beroepsorganisatie V&VN van verpleegkundigen en ZN praten al maanden met elkaar. Er is een concept af, in het bezit van Zorgvisie. De meningen over wat goede kwaliteit is, lopen volgens minister Hugo de Jonge sterk uiteen. Dat heeft hij deze week aan de Tweede Kamer laten weten. Het gebrek aan consensus manifesteert zich in het concept, dat zich laat kenmerken door wollig en vaag taalgebruik. De Blok, directeur van de grootste thuiszorgaanbieder van Nederland, zegt dat hij zijn mening diverse malen kenbaar heeft gemaakt aan de mensen die aan tafel zitten bij het overleg. Het voorlopige resultaat, het concept-kwaliteitskader wijkverpleging, vindt hij magertjes.
Reactie Nederlandse Zorgautoriteit
Het kwaliteitskader voor de wijkverpleging is net als alle kwaliteitskaders een zaak van het veld. Zorgaanbieders, zorgverzekeraars en vertegenwoordigers van cliënten maken samen afspraken over de kwaliteit van de zorg. De Nederlandse Zorgautoriteit is hier niet bij betrokken. Pas nadat het kwaliteitskader bij Zorginstituut Nederland voor registratie wordt aangeboden kennen wij de inhoud. Wij sturen absoluut niet op de inhoudelijke invulling van het kader zoals het artikel suggereert en maken bezwaar tegen de uitspraken.
Ware woorden van Jos de Blok. Voor een gelukkig, gezond en tevreden leven, van jong tot op zeer hoge leeftijd, is het mijn inziens preventief werken aan en het behoud van zingeving, gezondheid én het ervaren van eigen regie van essentieel belang.
Daarin zouden we in Nederland een stuk verder kunnen gaan. Dus ver voor dat verpleging of verzorging eigenlijk nodig is. Door bijvoorbeeld de zelf- en samenredzaamheid bij senioren ten positieve aan de orde te stellen. Reablement is een senior helpen preventief (beter) voor zichzelf te gaan zorgen. Het is een kanteling die een paar jaar geleden in de Deense ouderenzorg succesvol is ingezet. De Denen realiseren zich dat de persoonlijke zorg namelijk een exclusief en duur product is wat verstandig moet worden ingezet. Het is een korte en doelgerichte preventieve interventie, holistisch van aard, iets extra naast en wordt aangeboden voor de fase waarin beroep op de echte zorg (care en cure) wordt gedaan.
Zie artikel afgelopen zaterdag in de Volkskrant over mantelzorgende buren die daar zelf haast aan onderdoor gingen. Buurtzorg stond erbij een keek erna. “Volgens directeur Jos de Blok van Buurtzorg valt de wijkverpleging niets te verwijten. ‘De buren hebben zelf de zorg voor hun buurvrouw op zich genomen, het is hartstikke goed dat zij zo’n rol vervullen’, zegt De Blok.”
Is dat nou preventie en ondersteunen van netwerken?
https://www.volkskrant.nl/binnenland/mantelzorg-anno-2018-als-de-buurvrouw-zo-dement-is-dat-alleen-de-buren-voor-haar-kunnen-zorgen~a4561061/
“Als je als wijkverpleegkundige er snel bij bent, kun je het sociale netwerk rond patiënten mobiliseren. ”
De wijkverplergkundige is er niet snel bij… Sterker nog: op alle werkplekken waar ik de afgelopen 3 jaar gewerkt heb (zowel in loondienst als als zelfstandige en zowel bij zeer grote gecontracteerde thuiszorgorganisaties als hele kleine bedrijfjes) draait er nergens ook maar een half uurtje per kwartaal een wijkverpleegkundige mee met de zorgteams en aan het bed van de cliënt. Ze zitten alleen nog op kantoor om indicaties (bij) te stellen en zorgplannen te schrijven. En dan is er óók nog eens een enorm tekort aan wijkverpleging…
5 jaar terug werden de viggers en mbo-4 verpleegkundigen op de ROC’s nog voor meer dan de helft van hun studietijd volgepompt met zorgplannen schrijven. Met EVV-taken aanleren. Met intakes doen. Met MDO-overleggen voeren. Weggegooide tijd; weggegooid geld.
Waarom kunnen die taken niet gewoon weer terug naar de niveau’s die het meeste met de cliënten van doen hebben?
“Er is een concept af, in het bezit van Zorgvisie.” Mag dit concept verder toegelicht worden?