Het nieuwe kwaliteitskader, dat vrijwel af is, geeft antwoord op de vraag wat goede wijkverpleging is vanuit het perspectief van cliënten, zorgprofessionals, zorgorganisaties en financiers. Het omschrijft wijkverpleging als ‘een team dat zich met partners in de buurt inzet voor de gezondheid en zelfredzaamheid’. Verpleegkundigen en verzorgenden helpen niet alleen thuis, achter de voordeur, maar zijn ook preventief in de wijk actief.

Cliënten staan centraal

Cliënten staan centraal in het kwaliteitskader. Dat kunnen cliënten zijn die ondersteuning nodig hebben vanwege gezondheidsproblemen. En het kan gaan om mensen zonder zorgvraag, die steun krijgen bij het vinden van een gezondere leefstijl. In alle gevallen proberen wijkverpleegkundigen mensen zoveel mogelijk in staat te stellen hun eigen leven voort te zetten, ondanks beperkingen door gezondheid of leeftijd.

Zelfredzaamheid

Veldpartijen hebben afgesproken dat de zorg zich meer moet richten op resultaat in termen van kwaliteit van leven en zelfredzaamheid. ‘Wijkverpleging zal goede zorg en ondersteuning bieden, maar zal ook een toenemend beroep doen op de zelfredzaamheid van de cliënt en de naasten’, zo valt te lezen. Zorgprofessionals moeten uitgaan van de eigen mogelijkheden van cliënten en de ondersteuning vanuit hun lokale netwerk stimuleren.

Deadline is 1 mei

Het kwaliteitskader moet uiterlijk 1 mei worden overhandigd aan het Zorginstituut Nederland (ZIN). De afgelopen weken hebben vertegenwoordigers van zorgaanbieders (ActiZ en BTN), zorgverzekeraars (ZN), verpleegkundigen en verzorgenden (V&VN) en cliënten (Patiëntenfederatie Nederland) de eerste concepttekst verbeterd. Zorgvisie beschikt over de laatste versie. ActiZ zal deze ter goedkeuring voorleggen aan de leden op de algemene ledenvergadering op 11 april. De ambitie van veldpartijen is om het kader eind 2019 in te voeren, zodat het de basis vormt voor de contractering in 2020.

Personeelstekort belemmert kwaliteit

Voor het realiseren van goede wijkverpleging signaleren de veldpartijen enkele knelpunten. Een van de grootste is het gebrek aan verpleegkundig en verzorgend personeel. De schaarste aan personeel veroorzaakt hoge werkdruk en ‘brengt schade toe aan de kwaliteit van arbeid’. Veldpartijen verwachten dat met het nieuwe kwaliteitskader de kwaliteit van arbeid zal toenemen. Het imago van de sector zal verbeteren. Uiteindelijk zal daardoor ook het gebrek aan personeel afnemen.

Verantwoorden en bekostigen

Een ander knelpunt is het huidige systeem van verantwoorden en bekostigen. Dat is te veel gebaseerd op het verantwoorden van geleverde minuten zorg en te weinig op een uitkomst die voor cliënten een goede oplossing is. Om dat te veranderen is een omslag nodig die veel vraagt van zorgorganisaties. ‘Die omslag is alleen maar mogelijk als zij zich gesteund weten door adequate regelgeving en een verzekeraar die bereid is die omslag te maken’, aldus het kwaliteitskader. De NZa werkt in opdracht van VWS aan een nieuwe bekostiging. Daarin zal geen plaats zijn voor de 5-minutenregistratie.

Leren en verbeteren

Leren en verbeteren vanuit de praktijk zal de basis vormen voor verdere kwaliteitsontwikkeling. Van zorgverleners vraagt dit om openheid voor uitwisseling, leren en verbeteren. Werkgevers moeten hun hiervoor de ruimte bieden. Ook moeten zij zorg dragen voor voorzieningen als coaching, ondersteuning van de teamorganisatie en goede kwaliteitsinformatie. Voor dit laatste punt werken de veldpartijen nog aan meetinstrumenten voor cliëntervaringen en uitkomsten van zorg. Dat plan moet 1 juli af zijn.