Zolang ziekte en niet gezondheid het vertrekpunt is, blijft de zorg dweilen met de kraan open. Daarom zetten 16 ziekenhuizen nu de eerste stap in het Beter Gezond-programma. “We bouwen aan een landelijke nutsvoorziening voor leefstijlzorg”, vertellen hoogleraar Bart Kiemeney en directeur Rogier Verstralen.
Zolang ‘voorkomen is beter dan genezen’
Ik zou graag een open discussie over dit onderwerp willen voeren.
Feit is dat mijnheer de Winter mij blokt.
Misschien dus via deze route:
Voor de geïnteresseerden:
https://duurzamezorg.jimdofree.com/2025/07/14/preventie-moet-je-niet-medicaliseren-hoe-de-zorg-de-samenleving-digitaliseert-moraliseert-en-vermarkt/
Preventie van ziekte moet je niet medicaliseren!
Vier punten van kritiek:
*Verschuiving van verantwoordelijkheid
Door leefstijlproblematiek te agenderen in de spreekkamer, wordt de individuele patiënt medeverantwoordelijk voor structurele determinanten van gezondheid (bijv. inkomen, woonomgeving, werkomstandigheden). De arts wordt tussenpersoon in een proces dat primair buiten het medische domein thuishoort
*Inpassing in zorglogica en -infrastructuur
Met tools als Beter Verwijs wordt sociale begeleiding gepositioneerd als verlengstuk van medische behandeling. Hoewel dit verbindend lijkt, betekent het ook dat zorgverleners en verwijssysteem worden ingezet als toegangspoort tot oplossingen die oorspronkelijk sociaal, economisch of cultureel bepaald zijn.
*Beperking van systeemkritiek
De nadruk op gedragsverandering suggereert dat maatschappelijke ongelijkheid (bijv. ongezonde leefomgeving, chronische stress) te verhelpen is via motivatie, begeleiding en digitale tools. Hierdoor wordt het gesprek over politieke oorzaken (zoals neoliberaal beleid, deregulering, marktwerking) gemarginaliseerd.
*Marktintroductie onder de dekmantel van preventie
“Beter Verwijs” ontwikkelt zich als sociaal ondernemingsmodel met een SaaS-infrastructuur, gesteund door business angels(?) en private netwerken.
Preventieve zorg wordt hier gekapitaliseerd als groeimarkt onder het mom van ” maatschappelijke missie. ”
Ik vind hier wat van.
Ter herinnering: preventie bestaat uit iets breders dan dit;
Denk aan:
1. Omgevingsstructuur
Fysieke inrichting: aanwezigheid van parken, fietspaden, gezonde voedselwinkels,
sportvoorzieningen.
Bebouwde omgeving: autoluwte, veiligheid, luchtkwaliteit.
2. Sociaal-economische positie
Inkomen, opleiding, werkzekerheid.
Minder financiële stress correleert met gezonder gedrag.
3. Culturele en sociale normen
Groepsdruk, voorbeeldgedrag, rolmodellen.
Gemeenschapszin vergroot bereidheid tot gedragsverandering.
4. Wet- en regelgeving
Prijzenbeleid (accijnzen op suiker, subsidie op groente/fruit).
Verboden (roken op schoolpleinen, alcohol onder 18).
Nudging en labeling (nutri-score, calorievermelding).
5. Marketing en media
Reclame voor ongezonde producten: oververtegenwoordigd.
Gezonde leefstijl wordt zelden commercieel ondersteund.
6. Zorg- en onderwijssystemen
Leefstijlinterventies in eerstelijnszorg.
Gezondheidsvoorlichting op school.
Preventie structureel ingebed in zorg- en beleidsmodellen.
7. Mentale gezondheid en bestaanszekerheid
Psychosociale stress verlaagt executieve functies.
Armoede, eenzaamheid, onzekerheid belemmeren gezonde keuzes.
8. Digitale en technologische toegankelijkheid
Apps, e-health, gepersonaliseerde feedback.
Ongelijkheid in digitale gezondheidsvaardigheden.
9. Politieke en institutionele prioriteit
Langetermijnbeleid vereist stabiliteit en consistentie.
Gezondheid als maatschappelijke waarde boven economische groei.
De discrepantie met : ” SaaS, business angels, Briskr, in de markt zetten, private netwerken, motivatie, digitale tools ” is opmerkelijk.