De NZa heeft wel enkele klachten gekregen waarbij patiënten een duur geneesmiddel niet kregen in verband met de kosten. Dit staat in de “Monitor Contractering en inkoop geneesmiddelen in de medisch-specialistische zorg”.

Dure geneesmiddelen
Toch verwachten de meeste zorgverzekeraars dat de gemaakte contractafspraken toereikend zijn om alle benodigde dure geneesmiddelen in 2016 aan hun verzekerden te verstrekken. Ze zeggen dat zij de verwachte volumes zo goed mogelijk in kaart hebben gebracht. Veel ziekenhuizen daarentegen verwachten op termijn financiële knelpunten, omdat zij onvoldoende zicht krijgen op de komst van nieuwe geneesmiddelen en het aantal patiënten dat hier aanspraak op wil maken. Minister Schippers heeft hierop wat gevonden: zij is van plan een ‘nationale geneesmiddelenhorizonscan’ op te zetten waarin toekomstige ontwikkelingen in kaart worden gebracht.

Lagere prijzen
Opvallend is dat alle zorgverzekeraars en twee derde van de zorgaanbieders lagere geneesmiddelenprijzen hebben kunnen afspreken. Dit betreft voornamelijk add-on geneesmiddelen waarvan het patent is verlopen en biosimilars. In welke mate lagere prijzen kunnen worden bedongen is afhankelijk van de marktmacht van de fabrikant. Zorgaanbieders geven aan dat dit lastig is voor unieke geneesmiddelen met een monopolie positie.

Contractvormen
Uit interviews die de NZa hield, blijkt dat partijen meer dan voorheen een combinatieafspraak maken met nacalculatieafspraken voor nieuwe, net tot de markt toegelaten en dure add-on geneesmiddelen en dat oudere, goedkopere add-on geneesmiddelen onder het integrale omzetplafond vallen. Als tegenprestatie voor het grotere risico dat zorgverzekeraars hiermee lopen, maken ziekenhuizen vaker afspraken waarin zij marge inleveren door lagere tarieven af te spreken voor geneesmiddelen waar therapeutische alternatieven voor bestaan. Ook stellen zorgverzekeraars meestal extra voorwaarden aan nacalculatie, zoals het stimuleren van gepast gebruik, monitoring gedurende het jaar en inzicht in de inkoopprijzen.

Add-on
De meeste dure geneesmiddelen staan op de ‘add-on geneesmiddelenlijst’ van de NZa. Vanaf 1 januari 2017 verandert het registeren en declareren van add-on geneesmiddelen en stollingsfactoren ingrijpend. Dit heeft grote impact op de werkprocessen en ict-systemen van de ziekenhuizen. Een verzekeraar en ziekenhuis kunnen samen bij de NZa een aanvraag indienen voor een “add-on prestatie”. De NZa neemt hierover een besluit. Om de NZa te adviseren is een adviescommissie opgericht waarin de NVZ, NFU, ZN, Zelfstandige Klinieken Nederland, de Federatie Medisch Specialisten en Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers zitting hebben.