Dat schrijven de brancheorganisaties ActiZ, GGZ Nederland, NFU (academische ziekenhuizen), NVZ vereniging van ziekenhuizen en de VGN (gehandicaptenzorg) samen in een brief aan de Tweede Kamer (zie hieronder). De Brancheorganisaties Zorg (BoZ) reageren op de governance-brief ‘Ruimte en rekenschap voor zorg en ondersteuning’ van de bewindspersonen van VWS van 9 juli, waarover de Tweede Kamer volgende week debatteert.

Aanscherping aansprakelijkheid leidt tot risicomijdend gedrag

De brancheorganisaties denken dat aanscherping van de ontslagmogelijkheden en aansprakelijkheid voor falende besturen en toezichthouders nieuwe toezichthouders zal afschrikken. Ook lokken de plannen risicomijdend gedrag uit en leiden ze tot het afdekken van risico’s met aansprakelijkheidsverzekeringen. De BOZ houdt vast aan het gelijkheidsbeginsel: er moeten gelijke straffen zijn als in andere bedrijfstakken. Dat principe laten de bewindslieden varen, concludeert de BoZ. Goed bestuur is iets wat VWS de sector zelf moet laten organiseren. De sector is bezig de Zorgbrede Governancecode ingrijpend te veranderen, aldus de BoZ.

Fusieverbod

De maatregelen voor het fusietoezicht zullen leiden tot een fusieverbod, vrezen de brancheorganisaties. VWS wil een verplichte fusie-effectrapporage, een verplichte evaluatie van fusies en een zorgspecifieke fusietoets door de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Die rol van de IGZ kan op gespannen voet staan met de rol van kwaliteitsbewaker. De maatregelen zullen leiden tot een situatie waarbij verschillende toezichthouders fusiebesluiten toetsen met eigen criteria.

Geen instemmingsrecht cliëntenraden

Verder vrezen de brancheorganisaties dat de bestuurbaarheid van zorginstellingen in gevaar komt als cliëntenraden instemmingsrecht krijgen op besluiten die de strategie, bedrijfsvoering en ondernemingspositie raken. Ook het aanstellen van bewindvoerders bij falende zorginstellingen wijst de BoZ. “De overheid aan het roer van private instellingen is een hellend vlak.” Het nog te maken early warning systeem is in de ogen van de zorg niet proportioneel en ondoelmatig. De huidige jaarverslaglegging biedt voldoende aanknopingspunten voor financiële alarmbellen, aldus de BoZ.

Winstexperiment

Tot slot betreuren de brancheorganisaties het afzien van experimenten met winst maken, terwijl er in de zorg wel een grote behoefte is aan privaat, risicodragend kapitaal. Winst maken mag alleen als zorginstellingen zich omvormen tot maatschappelijke ondernemingen. Uit hun plannen blijkt dat bewindslieden investeerders wantrouwen, terwijl ze van hen vragen te investeren zonder dat ze zeggenschap krijgen. Dat zal niet werken, stelt de BoZ.

Steun op onderdelen

Op andere onderdelen steunen de brancheorganisaties de plannen wel. Ze scharen zich achter de versterking van de positie van de positie van de raad van bestuur ten opzichte van medisch specialisten. Dat stelt bestuurders beter in staat om verantwoordelijkheid te nemen voor de kwaliteit van zorg. Zowel het afschaffen van voordrachtsrechten bij benoemingen van leden van de raad van toezicht als het afzien van een fusieverbod op verticale integratie kunnen op instemming rekenen.

Congres ‘Governance en kwaliteit’ op 25 september

Op vrijdag 25 september organiseert Zorgvisie het congres ‘Governance en kwaliteit van zorg, hoe nu verder’. Thema’s zijn de relatie tussen medisch specialisten en bestuur, openheid over kwaliteit en het afleggen van verantwoording over kwaliteit. Naast de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (Rien Meijerink), de Orde van medisch Specialisten (Willem van der Ham) zal het ministerie van VWS haar visie geven. (Zorgvsie – Bart Kiers)

Lees meer:

De brief van de BOZ (pdf)

Lees ook:

Inspectie gaat fusie toetsen

Winstuitkering zorg fiscaal onaantrekkelijk