De administratieve rompslomp van de kwaliteitsregistraties loopt uit de hand. Als we ziekenhuizen en medisch specialisten mogen geloven, registreren ze zich suf. Gemiddeld neemt een ziekenhuis deel aan 45 kwaliteitsregistraties, zo blijkt uit onderzoek van KPMG Plexus in opdracht van de NVZ. Daar is een gemiddeld ziekenhuis elk jaar 1,3 miljoen euro aan kwijt. Voor alle ziekenhuizen samen komt de rekening neer op tachtig miljoen euro. Is dat veel? Het gaat om 0,33 procent van de 24 miljard euro die er omgaat in de ziekenhuiszorg. Altijd goed om zaken in perspectief te zien. Als er zoveel geld omgaat in een sector mag je verwachten dat er openheid is over kwaliteit. Zo ver zijn ziekenhuizen nog niet.

Ontevredenheid over kwaliteitsregistraties
Niemand is echt tevreden over de huidige kwaliteitsregistraties. Volgens de NVZ wegen de kosten niet op tegen de baten. Ook de patiëntenfederatie NPCF is niet tevreden, want al dat registreren levert patiënten nog steeds geen nuttige informatie op waarop zij kunnen baseren waar ze zich willen laten behandelen. Het enorme aantal kwaliteitsregistraties leidt tot een ondoorzichtige brij van kwaliteitsinformatie die voor gewone stervelingen niet te doorgronden is. Medisch specialisten zijn niet tevreden, want ze registreren veel meer dan strikt noodzakelijk is om hun zorg te verbeteren. Zorgverzekeraars zijn niet tevreden, omdat ziekenhuizen nog steeds niet voldoende kwaliteitsinformatie laten zien die te gebruiken is bij de zorginkoop.

Poolse Landdag
Hoe is het zo ver gekomen? Met de introductie van het nieuwe zorgstelsel in 2006 was het idee dat zorgverzekeraars de zorg zouden inkopen op prijs en kwaliteit. Het project Zichtbare Zorg moest verzekeraars en patiënten inzicht geven in de kwaliteit van zorg. Dat is mislukt. Elke wetenschappelijke vereniging van medisch specialisten mocht eigen indicatoren opstellen. Ook patiëntenverenigingen mochten meepraten. Zichtbare Zorg was een Poolse Landdag die uitmondde in een enorm doolhof aan indicatoren. En dat waren hoofdzakelijk structuur- en procesindicatoren, niet indicatoren die iets zeggen over de uitkomsten van zorg.

Registraties maken zorg beter
Een deel van de medisch specialisten nam het heft in eigen handen. De darmkankerchirurgen voorop maakten indicatoren waarmee ze konden zien hoe goed ze hun operaties deden. Daarmee vergeleken ze hun eigen prestaties met vorig jaar en met het beste jongetje van de klas. De chirurgen zijn succesvol. Ze kunnen aantonen dat ze met de kwaliteitsregistraties de zorg beter maken. Ze redden levens en maken de zorg goedkoper. Maar niet alle chirurgen zijn enthousiast over de kwaliteitsregistraties van DICA (Dutch Institute for Clinical Auditing). Sommigen vinden dat ze wel heel erg veel onderwerpen moeten invullen, terwijl iedereen weet dat bij elke aandoening maar een paar items echt doorslaggevend zijn voor de kwaliteit. Kan de registratielast niet worden beperkt tot die zaken die echt zeggingskracht hebben?

Zinvolle kwaliteitsdata
De NVZ wil het aantal kwaliteitsindicatoren beperken. Een nobel streven. Het is wel goed te bedenken dat de NVZ medeverantwoordelijk is voor de situatie die nu is ontstaan. De ziekenhuizen hebben zelf aan alle overlegtafels gezeten. De NVZ loopt ook niet bepaald voorop als het gaat om de transparantie van ziekenhuiszorg. De met veel bombarie gelanceerde kwaliteitsvensters geven patiënten niet veel keuze-informatie over hoe goed ziekenhuizen zijn in een bepaalde behandeling. De NVZ roept nu vooral dat het allemaal minder moet, maar eigenlijk zou je verwachten dat de ziekenhuizen met een plan komen hoe het registreren slimmer kan. Zodat er snel meer zinvolle kwaliteitsdata komen. Waarmee dokters de zorg beter kunnen maken. Waarmee patiënten kunnen kiezen. En waarmee zorgverzekeraars echt op kwaliteit kunnen inkopen. Het zorgstelsel is al tien jaar oud. Het duurt wel erg lang allemaal.