Duurzaamheid

Leiderschap

Joke Boonstra (Erasmus MC): ‘Dit is mijn ongemak in de boardroom’

“De grote transities, de onzekerheid en spanningen in de maatschappij, vragen een heel andere type bestuurder dan tien jaar geleden”, zegt vice-bestuursvoorzitter Joke Boonstra van Erasmus MC. “We hebben als bestuurder niet op alle vragen een antwoord. Heel ongemakkelijk. Ik heb moeten leren te zeggen: ik weet het ook niet precies.”
Ziekenhuiszorg
Vijf tips om duurzamer met water om te gaan in de zorg

Vijf praktische tips voor een duurzaam waterbeheer

De zorgsector verbruikt en vervuilt veel water. Dat kan anders vinden veel zorginstellingen. In deze aflevering van Groene Rakkers deelt Zorgvisie vijf goede voorbeelden. Van slimme parkeerplaatsen tot het filteren van medicatie.
Duurzaamheid
Zorgorganisaties kunnen met de Milieuthermometer Zorg de niveaus brons, zilver of goud behalen

Vijf vragen over de nieuwe Milieuthermometer Zorg

De nieuwste inzichten borgen en van best practices de standaard maken. Dat beoogt de vernieuwde Milieuthermometer Zorg. “Met het instrument stappen zorgorganisaties op een rijdende trein en handelen ze in lijn met de Green Deal Duurzame Zorg 3.0”, aldus MPZ-adviseur Judith de Bree.
Duurzaamheid
Foto: OLVG

Groener en goedkoper: vijf ideeën voor circulaire zorg

De zorg gooit jaarlijks 300 miljoen kilo afval weg. Steeds meer zorgaanbieders en leveranciers laten zien dat het anders kan. In deze aflevering van Groene rakkers vijf circulaire voorbeelden.
Passende zorg
Daktuin Pennemes

Vijf ideeën voor een gezonde werk- en leefomgeving

Van dagbesteding en behandeling in de buitenlucht tot kippen in het verpleeghuis en een oefentuin voor fysiotherapie. Een healing environment leidt tot gelukkige medewerkers en zorgvragers. In deze aflevering van Groene rakkers deelt Zorgvisie vijf goede voorbeelden uit de cure en care.
Duurzaamheid

Vijf tips voor gezondere mensen en minder voedselverspilling

Minder vlees is beter voor mens, dier én planeet. Tegelijkertijd verspilt de zorg zo’n 200 miljoen euro aan ingekocht voedsel per jaar. In deze aflevering van Groene Rakkers: vijf voorbeelden hoe je minder verspilling en meer gezondheid bereikt.
Ziekenhuiszorg
Op de foto: Frido Kraanen, sinds 1 juli 2024 bestuurder van Gelre Ziekenhuizen

Frido Kraanen: ‘Not invented here is de achilleshiel van de zorg’

Maak Gelre Ziekenhuizen financieel gezond en zoek de regionale samenwerking. Met die opdracht ging bestuurder Frido Kraanen afgelopen zomer aan de slag. Snel daarna ontdekte hij dat de ziekenhuisgroep snakt naar een perspectief. “We moeten uit de overlevingsstand en herstellen met een doel.”
Passende zorg

Vijf tips om je afvalberg en kosten te reduceren

De zorg is koning wegwerp. Jaarlijks wordt er alleen al 85 miljoen kilo incontinentiemateriaal en 23 miljoen celstofmatjes in de prullenbak gemikt. Daarom openen steeds meer ziekenhuizen en zorginstellingen weer de deur voor the good old fashioned way.
Kwaliteit
Panelsessie over duurzame en gezonde voeding tijdens het Groene Zorg Festival

Plantaardig eten in de zorg: ‘Gewoon doen’

De beweging naar gezondere, plantaardige voeding is eenvoudiger dan het lijkt. Dat vertellen gedragswetenschapper Meintje van Dijk, milieucoördinator Dianne de Wild en Wendy Walrabenstein, econoom, diëtist en promovenda, tijdens het Groene Zorg Festival. Zij delen concrete acties voor minder verspilling en CO2-uitstoot en meer gezondheidswinst.
Duurzaamheid
Op de foto: de fietskoeriers van het St. Antonius

Vijf ideeën om mobiliteitsbeleid te verduurzamen

Mobiliteit is de op een na grootste CO2-klapper in de zorg en behoort tot de top vijf kostenposten. Een groen mobiliteitsbeleid is niet alleen beter voor het milieu, maar levert ook geld, zorgtijd, minder doorverwijzingen en vitalere medewerkers op. In deze aflevering van Groene Rakkers vijf goede voorbeelden.

Over duurzaamheid

Maatschappelijk verantwoord zorg aanbieden

Bij het thema duurzaamheid in de context van gezondheidszorg kun je denken aan uiteenlopende zaken. Tegengaan van verspilling in de zorg, omgaan met medisch afval, energieneutraal bouwen, levensbestendig wonen, flexibel en dus toekomstbestendig zorgvastgoed, duurzaam personeelsbeleid, duurzame voeding en ‘healing environment’ zijn ontwikkelingen die geassocieerd worden met duurzaamheid in de gezondheidszorg.

Lees meer

Al deze vormen van duurzaamheid zijn te scharen onder de term maatschappelijk verantwoord ondernemen. Verbeteringen op het gebied van duurzaamheid in deze brede betekenis van het woord leiden niet alleen tot kostenbesparingen, maar ook tot meer kwaliteit van zorg en dus tevredenheid onder cliënten en medewerkers.

Verspilling in de gezondheidszorg

Alleen al door verspilling tegen te gaan, verbetert een zorgorganisatie haar duurzaamheid, realiseert besparingen en bevordert het welzijn van haar cliënten. Een belangrijk onderwerp is medicatie. In ieder medicijnkastje bevindt zich wel een bijna volle tube zalf of halfvolle pillenstrip die daar vaak blijft liggen tot de houdbaarheidsdatum ruim overschreden is. Begin 2017 bleek uit onderzoek van de Vereniging Praktijkhoudende Huisartsen en apothekersorganisatie KPMG voor Omroep Max dat huisartsen en apotheken overgebleven medicatie soms ter beschikking stellen aan patiënten met een krappe portemonnee. Ook overbehandeling, onnodige röntgenfoto’s en mri-scans vormen een bron van verspilling en ongewenste belasting van de patiënt of cliënt.

Duurzame afvalverwerking

Zorginstellingen, laboratoria en apotheken produceren grote hoeveelheden afval. Deels is dat gevaarlijk afval oftewel specifiek ziekenhuisafval (sza) dat alleen door vergunninghouders mag worden beheerd. Ook voor het als afval de zorginstelling verlaat, is het werken met gevaarlijke stoffen een belangrijk aspect van duurzame bedrijfsvoering. Verder worden in zorginstellingen natuurlijk grote hoeveelheden wegwerpmateriaal gebruikt; denk alleen al aan incontinentiemateriaal. Verschillende bedrijven hebben zich gespecialiseerd in de duurzame verwerking van dat afval.

Duurzaam (ver)bouwen

In 2020 moeten alle lidstaten van de Europese Unie eisen geformuleerd hebben voor het energiegebruik van nieuwe gebouwen. Met het oog daarop heeft SBRCURnet, het kennisnetwerk voor de bouw, de nZEB-tool om een nearly Zero Energy Building te realiseren. Ook zorginstellingen, die doordat ze 24/7 in bedrijf zijn veel energie gebruiken, zullen aan deze eisen moeten voldoen. Begin dit jaar bracht de Technische Universiteit Eindhoven een rapport uit over het project nZEB Hospital Buildings dat zij samen met Royal HaskoningDHV uitvoert. Als de energieprijzen stijgen, gaat duurzaamheid bovendien hand in hand met een directe besparing in de kosten. Bij nieuwbouw en renovatie zijn vele mogelijkheden voorhanden. Verschillende partijen bieden ondersteuning en advies. Zo heeft stichting Urgenda verschillende initiatieven ontwikkeld om de zorg te verduurzamen. Het Kenniscentrum Wonen-Zorg van Aedes-Actiz heeft het programma Duurzaam Thuis ontwikkeld om renovaties te bevorderen die een woning tegelijkertijd energieneutraal als levensbestendig maken. Het Milieuplatform Zorg, branchevereniging van intramurale zorginstellingen voor kennisuitwisselingen en kennisopbouw voor een duurzame bedrijfsvoering, stelt een tool ter beschikking om te meten hoe goed een zorginstelling scoort op duurzaamheid: de milieuthermometer. Ook stichting Stimular, de werkplaats voor Duurzaam Ondernemen, heeft twee tools ontwikkeld voor het meten van duurzaamheid: MVO-balans (gratis) en de Milieubarometer (gratis proefjaar). Daarnaast zijn er adviesbureaus die zich gespecialiseerd hebben in verduurzaming van zorgvastgoed.

Duurzame bedrijfsvoering

De stichting MVO Nederland heeft als missie bedrijven en organisaties te inspireren om samen ‘klimaatneutrale, circulaire en inclusieve bedrijfsmodellen’ te realiseren. De stichting heeft een apart netwerk voor de zorg MVO Netwerk Zorg dat met bijeenkomsten, een kennisdossier en allerlei andere initiatieven de sector helpt bij duurzaamheid.

Duurzaam personeelsbeleid

De personeelstekorten in de zorg versterken het belang van duurzaam personeelsbeleid. De brancheorganisaties besteden hier dan ook aandacht aan. Zo biedt Actiz haar leden de hr-tool Seniorkracht voor duurzaam inzetbaarheidbeleid en organiseerde de VGN verschillende webinars voor strategisch personeelsbeleid. Ook de CNV draagt haar steentje bij met haar initiatief Sterk in je werk, zorg voor jezelf.

Duurzame voeding

Stichting Diverzio is een van de partners van MVO Nederland Netwerk Zorg en bevordert de inkoop van duurzaam geproduceerd eten en drinken in de sectoren zorg en welzijn, overheid en onderwijs. Ook is er tegenwoordig veel aandacht voor het tegengaan van voedselverspilling. Een van de voorlopers op dit gebied is de Maartenskliniek.

Uitgelicht congres

Zorg & Vastgoed congres 2025

Masterclass NieuweZorg

Wendbaar projectmanagement in complexe omgevingen