Gehandicaptenzorg

Na twee jaar van overleg werd in mei 2017 het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg 2017-2022 opgenomen in het register van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). In het Kwaliteitskader, dat is opgesteld door de VGN, IGZ, vertegenwoordigers van cliëntenorganisaties en zorgkantoren, beschrijft de sector wat volgens hem goede (Wlz-)zorg is voor mensen met een beperking. Het kader werd in 2016 door 24 aanbieders van gehandicaptenzorg getest aan de hand van proeftuinen. Door het kwaliteitskader komt de nadruk in de sector de komende jaren te liggen op persoonsgerichte zorg die bijdraagt aan de kwaliteit van leven van cliënten. De vraag is steeds: wat vindt een individuele cliënt van de zorg die wordt geleverd? Wat vindt een groep cliënten ervan? En hoe vinden de teams van medewerkers dat ze zelf functioneren? Het kwaliteitskader moet er ook aan bijdragen dat cliënten meer eigen regie krijgen.

E-health

De gehandicaptensector zet flink in op het gebruik van e-healthtoepassingen in de zorg voor cliënten. Zo zijn er tal van hulpmiddelen die ervoor moeten zorgen dat cliënten zelfstandiger kunnen leven en worden er in Het Dorp (onderdeel van Siza) woningen gebouwd waarin bewoners de laatste technologische snufjes kunnen gebruiken.
Het gebruik van e-health in de gehandicaptenzorg levert wel discussie op. Zo stelden ouders en medewerkers vragen bij het gebruik van ‘uitluistertechnologie’, waarbij er geen medewerker meer in de buurt van cliënten in een instelling slaapt. In plaats daarvan hangen er camera’s en/of microfoons in de kamers van cliënten zodat medewerkers kunnen zien of er ’s nachts zorg nodig is. Volgens sommige ouders en medewerkers leidt dit tot onveilige situaties. De VGN liet weten juist veel te zien in dit soort e-healthoplossingen, omdat technologie volgens de brancheorganisatie juist kan helpen bij de veiligheid en effectiviteit van zorg. Ook kunnen cliënten door middel van technologie meer regie krijgen over hun leven.

Toegang tot de Wlz

In de gehandicaptenzorg is discussie over de toegang tot de Wet langdurige zorg (Wlz) voor kinderen met een beperking. Deze groep kan op basis van toegangscriteria van het Centrum indicatiestelling zorg (CIZ) niet altijd een Wlz-indicatie krijgen. Het CIZ geeft bijvoorbeeld geen Wlz-indicatie als onduidelijk is of iemand levenslang beperkt is en of iemand de rest van zijn leven 24 uur per dag zorg nodig zal hebben. Volgens VGN-directeur Frank Bluiminck is dit bij kinderen lang niet altijd duidelijk, omdat de manier waarop zij zich ontwikkelen zich lastig laat voorspellen. De directeur denkt dat de meerderheid van de kinderen met een beperking daardoor geen Wlz-indicatie krijgt, terwijl die wel nodig is. In juli 2017 liet het ministerie van VWS weten het probleem te onderschrijven, maar het is nog onduidelijk of er maatregelen worden genomen om het probleem op te lossen.

18+-problematiek

Een ander vraagstuk in de gehandicaptenzorg betreft jongeren met een lichte verstandelijke beperking en gedragsproblemen die 18 jaar worden. Op dat moment mag deze groep de zorg wettelijk verlaten, maar in de praktijk blijkt volgens sommige zorgbestuurders dat ze dit niet altijd aankunnen. Er zijn jongeren die zonder zorg een drugsprobleem ontwikkelen, in het criminele circuit terechtkomen of in handen vallen van loverboys, omdat ze zeer beïnvloedbaar zijn. Er zijn nog geen wettelijke kaders om de jongeren tot na hun 18e verjaardag te blijven behandelen. Wel is de Wet zorg en dwang door de Tweede Kamer goedgekeurd. Hierin staat dat mensen met een verstandelijke beperking gedwongen opgenomen kunnen worden in een instelling wanneer dit een ernstig nadeel kan voorkomen. De Eerste Kamer moet zich nog over dit wetsvoorstel buigen.