Ziekenhuiszorg

Ziekenhuiszorg
Bestuursvoorzitter Erica Schaper van Frisius MC. Fotografie: Paul Tolenaar.

Erica Schaper: ‘We wachten niet meer op Sneek’

Ondanks de teleurstelling over de mislukte fusie met het Antonius ziekenhuis zet de bestuursvoorzitter van Frisius MC haar plannen door om de zorg in Friesland te optimaliseren. “We wachten niet meer op Sneek.”
10 juli 2025 Kwaliteit

In de podcast Voorzorg gaat redacteur Pierre de Winter in gesprek met senior redacteur Bart Kiers over waarom het maar niet wil vlotten met transparantie over kwaliteit van zorg.

Personeel
Administratie

Arts-assistent UMCG mag zich uitroosteren voor administratie

In het UMC Groningen kunnen artsen in opleiding tot specialist (aios) zich twee uur per week ‘uitroosteren’ om de administratie te doen. Dat geeft rust in het hoofd. Er zit ook een diepere boodschap in. Arts-assistenten leren dat ze voor zichzelf moeten zorgen en zich autonoom mogen opstellen ten opzichte van de supervisor. 
Preventie
Stop Roken Istock 470843796

Stoppen-met-rokenbeleid in ziekenhuizen compleet afhankelijk van motivatie medisch specialist

Ziekenhuizen laten het beleid over stoppen-met-roken van patiënten voordat die een behandeling ondergaan over aan individuele medisch specialisten. Maar in lang niet alle ziekenhuizen is er een enthousiaste medisch specialist die ‘aanjager’ van beleid wil zijn. Hierdoor zijn de verschillen in de manier waarop ziekenhuizen stoppen-met-roken-zorg organiseren groot. 
Ziekenhuiszorg

Opinie | Grote uitdagingen in de medisch-specialistische zorg vragen om grote veranderingen

Onlangs werd in de Tweede Kamer een aantal moties aangenomen over zelfstandige behandelcentra: er moesten écht fors meer voorwaarden komen voor klinieken. "Het moet echt anders", schrijft Domien Debruyne, vicevoorzitter bij Zelfstandige Klinieken Nederland (ZKN). "Wat ons betreft begint dat ermee dat álle partijen die medisch-specialistische zorg leveren (klinieken, ziekenhuizen en umc’s) kritisch in de spiegel kijken en hun bijdrage analyseren."
Personeel

Lianne Mulder: ‘Diversiteit onder artsen gaat al verloren op de basisschool’ 

Selectieprocessen en vooroordelen van selectiecommissies zorgen voor een groot verlies aan diversiteit onder artsen. Maar er is brede steun van experts en stakeholders om daar iets aan te doen. Dat zegt onderzoeker Lianne Mulder nadat zij in haar promotieonderzoek de kansenongelijkheid in de route van kind tot medisch specialist aantoonde.

Anne-Miek Vroom: ‘Patiënten betrekken doe je niet voor het vinkje’

Patiënten worden steeds vaker betrokken bij verandertrajecten in de zorg, maar die betrokkenheid stopt vaak na de start. Dat zegt strategisch adviseur Anne-Miek Vroom. “Het is alsof het vinkje dan is gezet.” Vroom is keynote spreker tijdens het International Forum on Quality and Safety in Healthcare in Utrecht.
Personeel

KPMG: ‘Verplichte loondienst vrijgevestigde specialisten is heilloze weg’

Verplichte loondienst van vrijgevestigde medisch specialisten is een uitermate moeizame weg, waarbij de voordelen niet opwegen tegen de nadelen. Dat concludeert KPMG na eigen onderzoek. Arno de Vries, directeur zorgstrategie: “Verplichte loondienst gaat problemen rond gelijkgerichtheid, betaalbaarheid en passende zorg niet oplossen.”
Ziekenhuiszorg

Focuskliniek nieuw strijdtoneel in gevecht om planbare patiënt

Medisch specialisten trekken met focusklinieken meer ‘ziekenhuismacht’ naar zich toe. Op twee plaatsen nemen ze in een duo-bestuur samen met de raad van bestuur de beslissingen over deze ziekenhuis-zbc’s. Zo hopen ze de planbare zorg voor het ziekenhuis te behouden.
Passende zorg

Terecht | Het zelfbeschikkingsrecht en de wens van de patiënt

Patiënten of hun vertegenwoordigers lijken minder ontvankelijk te zijn voor medisch inhoudelijke argumenten en weigeren zelfs medisch noodzakelijke behandelingen. Tegelijkertijd worden patiënten steeds veeleisender en willen zij conform hun eigen wensen behandeld worden. Dit kan leiden tot juridische procedures.

Over ziekenhuiszorg

Wat speelt in de ziekenhuiszorg?

De fusiegolf is tot stilstand te komen. In plaats van fuseren, kiezen de ziekenhuizen vaker voor samenwerken. Bijvoorbeeld op het gebied van oncologiezorg. Aan verschillende kankeroperaties zijn minimumvolumenormen gekoppeld en soms lukt het een ziekenhuis alleen deze te halen door samenwerking. Op regionaal niveau zijn meerdere oncologienetwerken ontstaan waarbij de artsen in een groot expertisecentrum het behandelplan opstellen en de operaties uitvoeren. Ziekenhuizen in het netwerk richten zich op het postoperatieve traject. Hetzelfde is gaande in de hartzorg. De 16 hartcentra voeren de complexe hartoperaties uit, omliggende ziekenhuizen doen de voor- en nazorg.

Lees meer

Ziekenhuiszorg valt onder de Zorgverzekeringswet (Zvw), die in 2006 in werking is getreden. In de Zvw gaat ongeveer 60 procent van het totale zorgbudget om. De geschatte netto zorguitgaven in 2020 bedragen 73,4 miljard euro.

De koepels in ziekenhuisland zijn: de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra en de Samenwerkende Algemene Ziekenhuizen. Alle ziekenhuizen zijn lid van de NVZ, de acht umc’s zijn ook lid van de NFU en  28 regionale ziekenhuizen zijn tevens lid van de SAZ.

Ziekenhuiszorg kan steeds vaker ook thuis of in de eerste lijn plaatsvinden, niet in de laatste plaats door de opkomst van e-health. Via zijn eigen device kan een patiënt bepaalde vitale functies meten en de metingen doorgeven aan de medisch specialist in het ziekenhuis. De houdt op afstand controle. Het e-consult heeft sinds 2018 een eigen betaaltitel. Sinds 2019 bestaat de “stimuleringsregeling e-health thuis” die het gebruik van e-health verder kan stimuleren.

Ziekenhuizen moeten sinds 2006 jaarlijks onderhandelen met zorgverzekeraars. Het is de bedoeling van het zorgstelsel dat zorgverzekeraars selectief onderhandelen met ziekenhuizen waarbij zij invloed uitoefenen op doelmatigheid en kwaliteit van de zorg. De grootste zorgverzekeraars zijn al jaren Zilveren Kruis, VGZ, CZ en Menzis.

Msb’s

Vrijgevestigde medisch specialisten hebben zich in 2015 en 2016 verenigd in medisch specialistische bedrijven (msb’s). Een ziekenhuis kan een of meer msb’s herbergen. Er zijn ongeveer 70 msb’s. Deze hebben een toelatingsovereenkomst gesloten met het ziekenhuis. De huidige bekostigingssystematiek brengt met zich mee dat msb’s een prikkel ondervinden om productie te draaien omdat het inkomen wordt bepaald door het aantal behandelingen.

Hoofdlijnenakkoorden

In 2011 is het eerste hoofdlijnenakkoord afgesloten tussen de NVZ, Federatie Medisch Specialisten, Zorgverzekeraars Nederland met als doel de oplopende zorgkosten te beteugelen. Afspraak was dat de omzet van ziekenhuizen maximaal 2,5 procent zou stijgen. Het hoofdlijnenakkoord 2019-2022 rept van een maximale omzetgroei van 0,8 procent in 2019, dalend tot nul in 2022. Dit akkoord maakt ook subsidiering mogelijk van zorg die vanuit het ziekenhuis wordt verplaatst naar de eerste lijn of thuis. Deze afspraak hangt samen met het rapport De Juiste Zorg Op De Juiste Plek dat in 2018 is verschenen.

Uitgelicht congres

Bestuurlijke Wijsheid

Hotel Ernst Sillem Hoeve

Congres Concentratie en spreiding van zorg

Van der Valk

Congres Passende zorg 2025

Van der Valk Hotel

Zorg & Vastgoed congres 2025

Het Slotervaart