De HKA heeft de beslissing genomen na een ledenraadpleging tijdens een inforamtieavond over het landelijk schakelpunt (LSP). Van de 96 respondenten, hebben 62 huisartsen tegen gestemd. Er waren 22 voorstanders en 12 vroegen om aanvullende voorwaarden alvorens akkoord te gaan. De huisartsen missen een garantie dat het systeem alleen voor waarneming in avond/nacht/weekend in huisartsenposten gebruikt gaat worden. Ze zien in de landelijke zorginfrastructuur geen bewijs van de voordelen ten opzichte van de huidige systemen. Bovendien vragen de huisartsen zich af of patiënten weten waar ze aan beginnen en of zorgverzekeraars niet teveel macht krijgen. Doorslaggevend bleek de onduidelijkheid over de veiligheid van het systeem, ook op langere termijn.

Huisarts aan zet

Een van de sprekers tijdens de informatieavond is Paul Habets van de LHV. Hij stelt dat de huisarts nu aan zet is om zelf, samen met de patiënt, te bepalen welke gegevens er beschikbaar mogen komen ten behoeve van waarneming in avond-, nacht- en weekenddiensten. ‘Om de regie hierover te voeren en te zorgen dat een huisarts die deelneemt aan uitwisseling, financieel gecompenseerd wordt, heeft de LHV een convenant voor drie jaar afgesloten. In diezelfde periode zullen de apothekers zorgen dat iedere arts die deelneemt aan het LSP en medicatie voorschrijft, de beschikking krijgt over een overzicht van de medicijnen die aan een patiënt verstrekt zijn. Dit alles op basis van vrijwilligheid, in regionaal verband, met uitdrukkelijke toestemming van de individuele patiënt en onder toeziend oog van de beroepsgroepen zelf en beter beveiligd dan systemen die nu gebruikt worden.’

Afhankelijkheid en risico’s

Guido van ’t Noordeinde, IT-wetenschapper van de UvA, ziet het somberder in en stelt dat VZVZ en de zorgverzekeraars streven naar een de-facto monopolie voor het LSP voor de zorgcommunicatie. ‘Dit geeft een grote afhankelijkheid en risico’s. De schaal zal vergroten, en daarmee het aantal ingangen voor om patiëntgegevens te bemachtigen. Zoals blijkt uit internetbankieren is voor criminelen een bepaalde schaalgrootte nodig voordat misbruik interessant en rendabel wordt, maar dat is slechts een kwestie van tijd. Uiteindelijk hebben huisartsen noch LHV dit proces in de hand en kunnen zij slechts toezien wat eventuele uitbreidingen van het systeem wordt. Als het doel alleen is om te communiceren met de HAP, kan en moet en kan dat veel harder afgebakend worden. Het ontbreken van harde grenzen maakt het convenant en het LSP zeer risicovol voor patiënt en (huis)arts.’

Uit handen

Ook Annelies Leloup, huisarts en bestuurslid Vereniging Praktijkhoudende Huisartsen, waarschuwt voor mogelijke problemen. ‘Het beroepsgeheim is een recht van de patiënt en een plicht (eed) van de arts en dat geef je maar één keer weg. Het is een illusie om te denken dat je dit nog ooit terug kan halen. Akkoord gaan met het convenant betekent dat de individuele huisarts het beheer van vertrouwelijke medische gegevens van zijn/ haar patiënten uit handen geeft.

Regie

Het convenant niet door laten gaan en de mogelijkheid tot uitwisseling verliezen is niet de juiste richting, waarschuwt Joris van Grafhorst, huisarts Twente. ‘Dit convenant met de aanpassingen in de onderliggende stukken zoals Paul Habets heeft verwoord geeft de regie in onze handen. Laten we daar wat mee doen!’