Personeel
‘Vrijblijvend kwaliteitskompas is feestje voor zorgaanbieder’
Paul van der Wijk: ‘Het concurrentiemodel in de zorg is killing’
Umc’s en ziekenhuizen in actie tegen ongewenst gedrag
David Jongen: ‘Verken arbeidsmigratie in strijd tegen de personeelstekorten’
Verpleegkundigen aan het roer: ‘De beste oplossingen komen van de werkvloer’
Zorgadvocaat Michel de Ridder: ‘Schadeclaims zijn risico van het vak’
ZGT werft nieuw talent voor de acute zorg via traineeship
Hoe ROAZ’en ruzieden tijdens coronapandemie
Cerfontaine: ‘Er is veel geschreven over inzetbaarheid, breng het nu in de praktijk’
‘Verpleegkundigen aan zet’ met instemmingsrecht
Over personeel
Cao’s in de zorg
Er werken ruim 1,3 miljoen mensen in de zorg- en welzijnssector. Het grootste deel daarvan werkt in de ouderenzorg, gevolgd door de ziekenhuiszorg en de gehandicaptenzorg. Voor al deze zorgprofessionals maken brancheorganisaties en werknemersverenigingen afspraken die worden vastgelegd in collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s). Er zijn cao’s voor de vvt (verpleging, verzorging en thuiszorg), gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg, algemene ziekenhuizen en umc's.
De ouderenzorg is de branche met het meeste personeel: hoewel er een daling te zien is in het aantal medewerkers, werken er nog altijd bijna 380 duizend zorgprofessionals. Daarna is de ziekenhuiszorg, met 285 duizend werknemers, de grootste branche. Met enige afstand volgen de gehandicaptensector, waar ruim 165 duizend mensen werken, en de geestelijke gezondheidszorg, waar 92 duizend mensen werkzaam zijn. De belangen van al deze medewerkers zijn vastgelegd in cao’s, die worden afgesproken tussen brancheorganisaties en werknemersorganisaties zoals FNV, CNV, Nu’91 en FBZ.
Cao-VVT
In oktober 2016 werd er een akkoord bereikt over de nieuwe cao voor de verpleging, verzorging en thuiszorgsector (vvt-sector). Dat gebeurde na onderhandelingen tussen NU’91, CNV Zorg en Welzijn, ActiZ en BTN. Hoewel vakbond FNV het onderhandelingsakkoord niet ondertekende, werd de cao toch bindend verklaard.
De cao is twee jaar geldig. Een van de gemaakte afspraken is dat de lonen van vvt-medewerkers structureel met 4 procent worden verhoogd, evenals de eindejaarsuitkering die wordt verhoogd tot een volledige dertiende maand. Daarnaast krijgen de professionals twee eenmalige uitkeringen van 1,2 procent. Ook is in de nieuwe cao-VVT vastgelegd dat alle medewerkers een onregelmatigheidstoeslag krijgen uitgekeerd over hun vakantie- en verlofdagen. Dat betekent wel dat het ‘verlofmandje’ van de medewerkers is teruggebracht naar 21,6 uur. Daartegenover staat dat er een regeling komt voor verlof in situaties van rouw, trouw en kraamverlof.
Cao-ziekenhuizen
De huidige cao voor algemene ziekenhuizen loopt nog tot april 2019, nadat er in mei 2016 een principeakkoord werd bereikt tussen de vakbonden en de NVZ. Daarbij werd een loonsverhoging van 3,75 procent afgesproken voor de medewerkers. Ook krijgt het personeel een vergoeding over mogelijk ten onrechte niet uitgekeerde ORT over de jaren 2012, 2013 en 2014. De verschillende partijen hebben ook afspraken gemaakt over de invoering van generatiebeleid. Dit beleid, dat vanaf 1 januari 2018 moet worden gevoerd, zorgt ervoor dat oudere medewerkers vrijwillig minder kunnen gaan werken om op gezonde wijze de pensioenleeftijd te halen.
Cao-umc
Voor de universitair medische centra (umc’s) in Nederland bestaat een aparte cao. Dit loopt sinds 1 april 2015 tot 1 januari 2018. Afgesproken is dat medewerkers een structurele salarisverhoging krijgen van 1 procent, die vanaf 2015 jaarlijks wordt herhaald. Daarnaast hebben medewerkers van umc’s twee keer een eenmalige uitkering gekregen en krijgen ze elk jaar in november een eindejaarsuitkering. De toelage voor onregelmatige diensten wordt tijdens vakanties doorbetaald en werknemers die een tijdelijk contract hebben gehad, moeten daarna in principe altijd een vast contract krijgen aangeboden. Min-maxcontracten zijn met ingang van 2016 verboden en het gebruik van nulurencontracten moet zo ver mogelijk worden teruggebracht.
Cao-gehandicaptenzorg
Begin juni 2017 is er een akkoord bereikt over de nieuw cao voor de gehandicaptenzorg. Dat gebeurde na gesprekken tussen de VGN, MEE Nederland, FNV, CNV, NU’91 en FBZ. In eerste instantie liepen de onderhandelingen vast, omdat drie van de vakbonden onenigheid kregen met de CNV over de lijn die moest worden gevolgd.
In het akkoord, dat door alle partijen is ondertekend, is onder andere een structurele loonsverhoging afgesproken: van 1,3 procent in oktober 2017, 2,1 procent in juni 2018 en 0,5 procent in januari 2019. Daarbij krijgen gehandicaptenzorgmedewerkers volgens de cao ook een eenmalige uitkering in december 2017 en wordt onterecht niet uitgekeerde ORT alsnog uitgekeerd.
Cao-ggz
Ook over de cao voor de geestelijke gezondheidszorg is in 2017 een akkoord bereikt. GGZ Nederland, FNV, CNV, NU’91 en FBZ hebben een nieuwe cao opgesteld die tot juni 2019 geldt. Ggz-medewerkers krijgen twee keer een loonsverhoging, eerst van 1,35 procent en later nog eens van 1,6 procent. Daarnaast wordt de eindejaarsuitkering verhoogd in twee stappen, zodat het personeel eind 2018 een volledige eindejaarsuitkering ontvangt. Ten slotte krijgen ze twee keer een eenmalige uitkering van 0,25 procent.
Naast de salarissen van medewerkers, stond ook de regeldruk in de sector centraal tijdens de besprekingen. Zowel de vakbonden als de brancheorganisaties vinden dat de administratieve lasten in de ggz flink moeten worden verlaagd. Daarom staan er in de cao ook afspraken over de aanpak van interne en externe werk- en regeldruk bij ggz-aanbieders.
